శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-భోజనం దేహి రాజేంద్రా

భోజనం దేహి రాజేంద్రా

దరిద్రుడు తలగడిగితే వడగళ్ళవానెదురొచ్చిందనీ, దరిద్రుడు ఏ రేవుకెళ్ళినా ముళ్ళపరిగే పడిందనీ,అదృష్టం లేకపోతే అంట వలసినది అంటదు, ముట్టవలసినదీ ముట్టదు అని , అదృష్టం లేకపోతే ఆముదం రాసుకుదొల్లినా బూడిద కూడా అంటుకోదనీ సామెతలున్నాయి. వీటి విశేషం చూదాం , ఒక చిన్న కథ చెప్పుకుందాం…

భోజరాజు, కాళిదాసు ఒకరోజు సాయంత్రం వాహ్యాళిలో కబుర్లు చెప్పుకుంటూ నడుస్తుండగా, ఒక బిచ్చగాడు దూరంగా నడచిపోతున్నాడు. అది చూచిన భోజరాజు ”మహాకవీ! నేను తలచుకుంటే ఆ బిచ్చగాడిని ధనవంతుడిని చెయ్యగలను” అన్నారు. దానికి కాళిదాసు “మహరాజా! అది మీవల్లకాని పని సుమా” అనేటప్పటికి భోజరాజుకి కోపం వచ్చింది, ఇద్దరూ వారి వారి మాటలకి కట్టుబడిపోయారు, ఇద్దరికి పంతం వచ్చేసింది, సాయంత్రమయింది, ఎవరి గూటికి వారు చేరుకున్నారు.

తెల్లారింది, కాళిదాసుగారు రాలేదు, భోజరాజుకి, ఏమయిందీ తెలియలేదు, కాళిదాసు ఇంటికి కబురు చేస్తే ’లేర’ని వార్తొచ్చింది. భోజరాజుకి తోచడం మానేసింది, కాళిదాసులేక, మరి అంతటి ఆప్త మిత్రులు కనక. రోజులు గడుస్తున్నాయి, కాళిదాసు జాడలేదు, భోజరాజు వెతికించటం మానలేదు,తపన పెరిగిపోయింది, కాళిదాసు కనపడలేదు, భోజరాజుకి చింత పట్టుకుంది.

ఇదిలా ఉండగా, కాళిదాసు నగరు విడచి రాజ్యంలోని పల్లెలలో తిరుగుతూ, ఒక రోజు ఒక బ్రాహ్మణుని ఇంటి పంచకు చేరారు, మధ్యాహ్నమయింది, గుమ్మంలో కాళిదాసును చూచిన ఆ ఇంటి ఇల్లాలు, కాళిదాసును సగౌరవంగా ఆహ్వానించి అతిధి సేవలు చేసి, తమగురించి చెబుతూ ”ఇదొక యాయవారపు బ్రాహ్మణుని ఇల్లు, నేనాయన ధర్మపత్నిని, ఇంటి యజమాని యాయవారానికి వెళ్ళేరు, వచ్చే వేళయింది,” తమ ఆతిధ్యం స్వీకరించమనీ కాళిదాసును వేడుకుంది. ఈలోగా యాయవారం బ్రాహ్మడు రానే వచ్చాడు, భార్య చెప్పిన మాటా విన్నాడు, కాళిదాసుకు ఆతిథ్యం ఇచ్చారు, భోజనాల తరవాత మాటలలో బ్రాహ్మడిని ఏమి చదువుకున్నావని అడిగేరు కాళిదాసు. తన శ్రుత పాండిత్యమే చెప్పేడు బ్రాహ్మడు. సరే ఒక శ్లోకం రాసి భోజరాజు దగ్గరకి పట్టుకుపోతే రాజు సన్మానం చేస్తారని దరిద్రం తీరుతుందని చెప్పేరు, కాళిదాసు. అప్పుడు ఆ బ్రాహ్మడు ఇదిగో ఇలా

భోజనం దేహి రాజేంద్రా ఘృతసూప సమన్వితం
( మహరాజా! పప్పూ,నేతితో అన్నంపెట్టించవయ్యా!)

అని రాసి ఊరుకున్నారు, ఇక ముందేం రాయాలో తోచలేదు. కాళిదాసూ మాటాడలేదు, రాత్రికి బస ఇచ్చారు కాళిదాసుకు, తెల్లవారింది శ్లోకమూ పూర్తి కాలేదు, అప్పుడు కాళిదాసు ఆ శ్లోకాన్ని ఇలా పూర్తి చేసి ఇచ్చి భోజరాజు దగ్గరకు వెళ్ళమని చెప్పి పంపించారు.

మాహిషంచ శరశ్చంద్ర చంద్రికా ధవళం దధి”
(శరత్కాలపు వెన్నెలలా తెల్లనైన గేదె పెరుగు కూడా సుమా)

అప్పుడు, బ్రాహ్మణుడా శ్లోకం తీసుకుని రాజువద్దకుపోయి శ్లోకం వినిపించాడు. అది విన్న భోజరాజు భ్రాహ్మణునికి భోజనం పెట్టించి, భోజనం తరవాత అడిగారు, ఆశ్లోకం లో రెండవపాదం ఎవరు పూర్తిచేశారని. అది విన్న బ్రాహ్మణుడు నిర్ఘాంతపోయి, తన ఇంటికి వచ్చిన ఒక బాటసారి దానిని పూరించినట్టు చెప్పేడు. అది విన్న భోజరాజు వెంఠనే అది కాళిదాసు పూరణగా గుర్తించి, బ్రాహ్మణునితో బయలు దేరి బ్రాహ్మణుని ఇంటికి చేరుకున్నారు. బ్రాహ్మణుని భార్య, ఆ ఆగంతకుడు అప్పుడే వెళిపోయాడంటే రాజు వెతకడానికి వెళుతూ, బ్రాహ్మణుని మరునాడు కొలువుకు రమ్మని చెప్పి, వెళ్ళి, కాళిదాసును వెతికిపట్టుకుని సగౌరవంగా నగరుకు తోడ్కొనిపోయారు.

మర్నాడు ఉదయమే బ్రాహ్మణుడు కొలువుకు చేరాడు. భోజరాజు ఆ బ్రాహ్మణునికి ఒక పెద్ద గుమ్మడికాయను ఇచ్చి పంపేరు. దానిని చూస్తూనే బ్రాహ్మణుడు నీరుగారిపోయాడు. రాజుగారిచ్చిన గుమ్మడికాయ కనక తప్పక చంకనపెట్టుకు బయలుదేరాడు, బ్రాహ్మణుడు, బరువుగా అనిపించి భుజానికి ఎత్తుకున్నాడు, ఎండ మాడుతోంది, చెమటలు కారుతున్నాయి,కాళ్ళూ మాడుతున్నాయి, గుమ్మడికాయ బరువే అనిపించింది, భుజాలనుంచి నెత్తికి ఎత్తుకుని నడుస్తున్నాడు. ఈ లోగా ఒక సెట్టిగారు కలిశారు, ఆయన బ్రాహ్మణుడు పడుతున్న అవస్థ చూసి అడిగాడు, బ్రాహ్మణుడు జరిగినది చెబితే, తనకు గుమ్మడికాయ ఇస్తే, ఒక వరహా ఇస్తానన్నాడు, సెట్టిగారు. బ్రహ్మణుడు అంగీకరించి గుమ్మడికాయను సెట్టిగారికిచ్చి, బరువు దిగినందుకు ఆనందించి, వరహాతో ఇల్లు చేరాడు. ఆశగా ఎదురు చూస్తున్న భార్య కళ్ళతోనే ప్రశ్నించింది, బ్రాహ్మణుడు జరిగినది చెబితే, తమకంతే ప్రాప్తం ఉందని సరిపెట్టుకుంది.

జరుగుతున్నదంతా చూసిన కాళిదాసు మనిషి, మొత్తం సమాచారం కాళిదాసుకు చేరవేశాడు.మరునాడు భోజరాజు తాను ఆ యాయవారపు బ్రాహ్మడిని ధనవంతుని చేశానని చెబుతారు. దానికి కాళిదాసు ”మీవల్ల కాలేదని” చెప్పేరు, ”అదెందుకు జరగదు, నేను,నిన్న ఆ బ్రాహ్మణుడికి ఒక గుమ్మడికాయనిండా బంగారం కూరి ఇచ్చాన”న్నారు. కాళిదాసు నవ్వి విషయం కనుక్కోమన్నారు.

బ్రాహ్మణునికి కబురెళ్ళింది, ఆయన వచ్చాడు, నిన్నను ఏమిజరిగినది చెప్పమన్నారు, మహరాజు. బ్రాహ్మణుడు జరిగినది చెప్పేడు.మహారాజు నిర్ఘాంతపోయాడు.  దైవానుగ్రహం లేకుంటే, ఏదీజరగదని అనుకుని, కాళిదాసు చెప్పినది నిజమని అంగీకరించారు. అమ్మ కృప ఇతని పట్ల నిన్న లేదు అందుకే మీరు బంగారంతో ఇచ్చినా గుమ్మడికాయను బరువనుకుని వరహాకి అమ్ముకున్నాడు, నిన్న అతనికి యోగం లేదు కనకనే మీరు అతనికి తిన్నగా సొమ్మివ్వక గుమ్మడికాయలో పెట్టి ఇచ్చారు, అని చెప్పేరు కాళిదాసు.ఈ రోజు ఇతని పట్ల అమ్మదయ ఉంది అని చెప్పడంతో బ్రాహ్మణునికి అక్షరలక్షలు బహుమానమిచ్చి పంపేరు, మహరాజు.

అందుకే శంకరులన్నారు మూకం కరోతి వాచాలం, పంగుం లంఘయతే గిరిం ( మూగవానికి మాటొస్తుంది, కుంటివాడు పర్వతం దాటేస్తాడూ అని.
అమ్మదయ ఇంతే ఉన్నట్టుంది…
శలవు.