శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-ఘనపాఠి

 

Posted on నవంబర్ 22, 2015

ఘనపాఠి

వేదాన్ని శ్రుతి,స్వాధ్యాయం అని కూడా అంటారు. శ్రుతి అనగా వినబడినదని అర్ధం. అనూచానంగా వేదాన్ని కంఠోపాఠంగా మాత్రమే ఉంటోంది. రాసుకోవచ్చుగా అన్నారు మేధావులు, అలాకాదు వేదాన్ని ఉదాత్త అనుదాత్త స్వరాలతో పలకాలి, లేకపోతే అర్ధం మారిపోతుంది, కనుక ముఖతః ఉండక తప్పదన్నారు. అదీగాక ఈ వేద పారాయణ శబ్దానికి శక్తి ఉంది. అందులో విషయం గురించి తర్కించేటంత తెలివి నాకు లేదు, ఇది అప్రస్తుతం కూడా.

వేదం లో ఉన్న వాటిని సూక్తులు అంటారు. వేదం లో వాటిని ఋక్కులు అనీ అంటారు. ఈ సూక్తులను కంఠోపాఠం చేయడానికి కొన్ని పద్దతులున్నాయి, అవి

1.వాక్య పాఠం లేదా సంహితా పాఠం 2.పదపాఠం 3.క్రమ పాఠం 4.జట పాఠం .5. ఘన పాఠం. వీటి స్వరూపాలు చూద్దాం. ఇవిగాక మరిన్ని పద్ధతులూ ఉన్నాయట. ఇలా చేయడం మూలంగా అక్షరం కూడా బీరుపోకుండా ఉంటుంది. అక్షరం బీరుపోకుండా అన్న నానుడి దీనినుంచి పుట్టినదే!

త్రయంబకం యజామహే సుగంధిం పుష్టివర్ధనం
ఉర్వారుకమివ బంధనాత్ మృత్యో ముక్షీయ మామృతాత్

ఇది మహా మృత్యుంజయ మంత్రం.దీనిని వివిధ రకాలుగా పారాయణ చేయడం చూదాం.

1. వాక్య లేదా సంహితా పాఠం:- పై సూక్తాన్ని అలాగే సంధులు విడతీయకుండా గానం చేసేది వాక్య లేదా సంహితా పాఠం.

త్రయంబకం యజామహే సుగంధిం పుష్టివర్ధనం
ఉర్వారుకమివ బంధనాత్ మృత్యో ముక్షీయ మామృతాత్

2.పద పాఠం:- ఇందులో సూక్తాన్ని పదాలుగా విడతీసి గానం చేయడం.

పదాలుగా 1.త్రయంబకం2.యజామహే3.సుగంధిం.4.పుష్టి5.వర్ధనం. 6.ఉర్వారుక7. ఇవ.8.బంధనాత్ 9.మృత్యో 10.ముక్షీయ 11.మాం 12.అమృతాత్. పదాలుగా విడతీసి గానం చేయడాన్ని పద పాఠం అంటారు. ఇలా వేదాన్ని అధ్యనం చేసినవారిని తెనుగునాట స్వాధ్యాయి అనేవారు.

3.క్రమ పాఠం:- క్రమ పాఠంలో పై సూక్తిలోని పదాలను క్రమంలో గానం చేయడం. అది ఇలా,

పదాలు. 1-2,2-3,3-4,4-5,5-6,6-7,7-8,8-9,9-10,10-11,11-12.

త్రయంబకం యజామహే, యజామహే సుగంధిం, సుగంధిం పుష్ఠి, పుష్టి వర్ధనం, వర్ధనం ఉర్వారుక, ఉర్వారుక మివ, ఇవబంధనాత్, బంధనాత్ మృత్యో, మృత్యో ముక్షీయ, ముక్షీయమాం, మాంఆమృతాత్.

ఇలావేదాన్ని అధ్యయనం చేసినవారిని క్రమాంతస్వాధ్యాయి అనేవారు.

జట పాఠం:- సూక్తంలో పదాలని
1-2,2-1,1-2;
2-3,3-2,2-3;
3-4,4-3,3-4;
4-5,5-4,4-5;
5-6,6-5,5-6;
6-7,7-6,6-7;
7-8,8-7,7-8;
8-9,9-8,8-9;
9-10,10-9,9-10;
10-11,11-10,10-11;
11-12,12-11,11-12.
ఇలా కూర్చి సుస్వరంగా గానం చేస్తే, అదిలా ఉంటుంది. ఇలా వేదాన్ని అధ్యయనం చేసినవారిని జటాంత స్వాధ్యాయి అంటారు.

త్రయంబకం యజామహే,యజామహే త్రయంబకం,త్రయంబకం యజామహే;
యజామహే సుగంధిం, సుగంధిం యజామహే,యజామహే సుగంధిం;
సుగంధిం పుష్టి,పుష్టి సుగంధిం, సుగంధిం పుష్టి;
పుష్టి వర్ధనం, వర్ధనం పుష్టి, పుష్టి వర్ధనం;
వర్ధనం ఉర్వారుక,ఉర్వారుక వర్ధనం ,వర్ధనం ఉర్వారుక;
ఉర్వారుకమివ, ఇవ ఉర్వారుక,ఉర్వారుకమివ;
ఇవ బంధనాత్, బంధనాత్ ఇవ, ఇవ బంధనాత్;
బంధనాత్ మృత్యో,మృత్యో బంధనాత్ బంధనాత్ మృత్యో;
మృత్యో ముక్షీయ,ముక్షీయ మృత్యో ,మృత్యో ముక్షీయ;
ముక్షీయ మాం, మాం ముక్షీయ, ముక్షీయ మాం;
మాం అమృతాత్,అమృతాత్ మాం ,మాంఅమృతాత్;

ఘన పాఠం:- సూక్తంలో పదాలని
1-2,2-1,1-2-3,3-2-1,1-2-3;
2-3,3-2,2-3-4;4-3-2,2-3-4;
3-4,4-3,3-4-5,5-4-3,3-4-5;
4-5,5-4,4-5-6,6-5-4,4-5-6;
5-6,6-5,5-6-7,7-6-5,5-6-7;
6-7,7-6,6-7-8,8-7-6,6-7-8;
7-8,8-7,7-8-9,9-8-7,7-8-9;
8-9,9-8,8-9-10,10-9-8,8-9-10;
9-10,10-9,9-10-11,11-10-9,9-10-11;
10-11,1-10,10-11-12,12-11-10,10-11-12.
ఇలా కూర్చి సుస్వరంగా గానం చేస్తే, అదిలా ఉంటుంది. వేదాన్ని ఇలా అధ్యయనం చేసినవారిని ఘనాంత స్వాధ్యాయి లేదా ఘనపాఠీ అంటారు. వీటిని గురుముఖతః నేర్చుకోవలసిందే. అలవాటులో ఇది ఘనాపాఠీ అయింది. ఈ ఘన పాఠంలో కూడా కొన్ని భేదాలున్నాయి. ఇంత కష్టపడి వేదం జిహ్వాగ్రాన ఉంచుకున్నవారు, అదీగాక పరిక్షలో నూటికి నూరు మార్కులూ రావలసిందేగాని కొన్ని తగ్గినా కుదరనిదీ ఈ విద్య. అందుకు వీరిని ఘనపాఠీ అని గౌరవించడం జరుగుతుంది.  ఈ ఘనపాఠీ పదానికి కూడా వికృతార్ధమే చెప్పేస్తున్నారు.

౧-౨,౨-౧,౧-౨-౩,౩-౨-౧,౧-౨-౩;
త్రయంబకం యజామహే;యజామహే త్రయంబకం,త్రయంబకం యజామహేసుగంధిం,సుగంధింయజామహే త్రయంబకం,త్రయంబకం యజామహేసుగంధిం
౨-౩,౩-౨,౨-౩-౪;౪-౩-౨,౨-౩-౪;
యజామహే సుగంధిం, సుగంధిం యజామహే,యజామహే సుగంధింపుష్టి,పుష్టి సుగంధింయజామహే,యజామహే సుగంధింపుష్టి;
౩-౪,౪-౩,౩-౪-౫,౫-౪-౩,౩-౪-౫;
సుగంధిం పుష్టి,పుష్టి సుగంధిం, సుగంధిం పుష్టివర్ధనం,వర్ధనంపుష్టి సుగంధిం, సుగంధిం పుష్టివర్ధనం;
౪-౫,౫-౪,౪-౫-౬,౬-౫-౪,౪-౫-౬;
పుష్టి వర్ధనం, వర్ధనం పుష్టి, పుష్టి వర్ధనంఉర్వారుక,
ఉర్వారుక వర్ధనంపుష్టి, పుష్టి వర్ధనంఉర్వారుక; ,
౫-౬,౬-౫,౫-౬-౭,౭-౬-౫,౫-౬-౭;
వర్ధనం ఉర్వారుక, ఉర్వారుకవర్ధనం,వర్ధనం ఉర్వారుకమివ,ఇవ ఉర్వారుకవర్ధనం,వర్ధనం ఉర్వారుకమివ;
౬-౭,౭-౬,౬-౭-౮,౮-౭-౬,౬-౭-౮;
ఉర్వారుకమివ, ఇవ ఉర్వారుక,ఉర్వారుకమివబంధనాత్,
బంధనాతివౌర్వారుక,ఉర్వారుకమివబంధనాత్;
౭-౮,౮-౭,౭-౮-౯,౯-౮-౭,౭-౮-౯;
ఇవ బంధనాత్,బంధనాత్ ఇవ, ఇవ బంధనాత్బంధనాత్మృత్యో,మృత్యోబంధనాత్ ఇవ, బంధనాత్బంధనాత్మృత్యో;
౮-౯,౯-౮,౮-౯-౧౦,౧౦-౯-౮,౮-౯-౧౦;
బంధనాత్ మృత్యో,మృత్యో బంధనాత్,బంధనాత్ మృత్యోముక్షీయ;ముక్షీయమృత్యోబంధనాత్,బంధనాత్మృత్యో ముక్షీయ;
౯-౧౦,౧౦-౯,౯-౧౦-౧౧;౧౧-౧౦-౯,౯-౧౦-౧౧
మృత్యో ముక్షీయ,ముక్షీయ మృత్యో,మృత్యో ముక్షీయమాం;మాంముక్షీయమృత్యో,మృత్యో ముక్షీయమాం;
౧౦-౧౧,౧౧-౧౦,౧౦-౧౧-౧౨;౧౨-౧౧-౧౦,౧౦-౧౧-౧౨
ముక్షీయ మాం, మాం ముక్షీయ, ముక్షీయ మాం అమృతాత్, అమృతాత్ మాం ముక్షీయ, ముక్షీయ మాం అమృతాత్.

విషయ సేకరణ, శంకరాచార్య శ్రీశ్రీశ్రీ చంద్రశేఖర సరస్వతి మహాస్వామి వారి గ్రంధం The Vedas నుంచి.

ఘనపాఠం వినండి

https://drive.google.com/file/d/1dNMOVa1jPv4t9FbwewZM0vF4UvqwxmXn/view?usp=sharing

14 THOUGHTS ON “శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-ఘనపాఠి”

1. Venkatram Rao Kalaga on 12:17 వద్ద నవంబర్ 26, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate ThisSarma GaruExcellentWe expect moreReply ↓
   • kastephaleon 22:28 వద్ద నవంబర్ 26, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate ThisVenkatram Rao Kalaga గారు
     మీ ద్వారా అమ్మ ఆజ్ఞ, ఆశీర్వచనం
     ధన్యవాదాలుReply ↓
2. anniyya@yahoo.com on 09:53 వద్ద నవంబర్ 23, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisమేక మేక తొక తోక మెకమెక తొకమేక మెకతోక. ఇవి చాలా కష్టం సార్.Reply ↓
   • kastephaleon 22:56 వద్ద నవంబర్ 23, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisanniyya@yahoo.com విలువైనదేదీ కష్టపడక దొరకదు. కష్టే ఫలే.
     ధన్యవాదాలు.Reply ↓
3. Zilebi on 22:29 వద్ద నవంబర్ 22, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisబాగుందండీ శర్మ గారు,మరి ఆ ఘన ఘటం ఆకాశం లో కలిసి పోయాక ఆ స్వరమాలిక స్థానం/ప్రస్థానం ఎక్కడ ?జిలేబిReply ↓
   • kastephaleon 00:24 వద్ద నవంబర్ 23, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate ThisZilebi గారు,
     సంఘటితమైతే జీవం విఛ్ఛినమైతే……అంతా మిధ్య. ఆకాశంలో కలిసిన తరవాత స్వరమాలికా లేదు/స్థానమూ లేదు. అనంతంలో కలిస్తే విడిగా కనపడుతుందా? 
     ధన్యవాదాలు.Reply ↓
4. venkat on 22:10 వద్ద నవంబర్ 22, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisavunu, cinemaalo vinadame thappa, poorthigaa theliyadu. mee valla..thelisindi..Thank you so much.Reply ↓
   • kastephaleon 00:20 వద్ద నవంబర్ 23, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisvenkat గారు,
     నాకు తెలిసింది కూడా చాలా తక్కువేనండి.
     ధన్యవాదాలు.Reply ↓
5. తాడిగదప శ్యామలరావు on 07:06 వద్ద నవంబర్ 22, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisదాన్ని ఉదాత్త అనుదాత్త స్వరాలతో పలకాలి, లేకపోతే అర్ధం మారిపోతుందన్నారు. నిజమే. కాని ఈ‌రెండే కాక స్వరిత, ప్లుతాలనే‌మరో రెండు స్వరబేధాలు కూడా ఉన్నాయనుకుంటాను. నాకు సరిగా తెలియదు.Reply ↓
   • kastephaleon 00:18 వద్ద నవంబర్ 23, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisతాడిగదప శ్యామలరావు గారు,
     చాలా విషయాలు మనకు తెలియనివే ఉన్నాయి. వేద శాఖలు 1192 ట. అందులో ప్రస్తుతం ప్రకటం గా ఉన్నవి 92 శాఖలట. ఇక మీరు చెప్పినవి కూడా ఉండ్చ్చు, నాకూ తెలిఅయదు.
     ధన్యవాదాలు.Reply ↓
6. స్వాతి on 06:21 వద్ద నవంబర్ 22, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisహమ్మయ్య, మీరు మళ్ళీ వచ్చేసారు. ఆనందం. అప్పుడెప్పుడో స్వర్ణకమలం సినిమాలో ఘనపాఠి గురించిన ఒక సీన్ ఉంటుంది (మీరు సినిమాలు చూసేవారో తెలియదు మరి). నాకప్పుడు అర్థం కాలేదు అసలు ఘనపాఠి అంటే ఏమిటో, తెలుసుకోవాలనే ప్రయత్నమూ చేయలేదు. ఇదిగో ఇన్నాళ్ళ తరువాత మీ మూలాన తెలుసుకునే అవకాశం కలిగింది. Reply ↓
   • kastephaleon 00:15 వద్ద నవంబర్ 23, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisచిరంజీవి స్వాతి
     సినిమా ద్వారా ఘనపాఠి గురించి తెలిసిందన మాట. 
     ధన్యవాదాలు.Reply ↓
7. Dr.Suman Lata Rudravajhala on 02:04 వద్ద నవంబర్ 22, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate Thisమీరు అందరికీ పరిచయమున్న మహా మృత్యుంజయ మంత్రం ఉదాహరణ ఇస్తూ వేదం పాఠాలకు ఇచ్చిన వివరణ అరటిపండు వలిచి చేతిలో పెట్టినట్లు ఉంది .ధన్యవాదాలు. మీ ‘ కాలక్షేపం ‘ కబుర్లు మాకు జ్ఞాన ప్రసాదాన్ని అందిస్తున్నాయి అని మాత్రమె చెప్పగలను . సుమన్ లతReply ↓
   • kastephaleon 00:12 వద్ద నవంబర్ 23, 2015 said:మార్చు 0 0 Rate ThisDr.Suman Lata Rudravajhala గారు,
     పరమాచార్య అనుగ్రహ భాషణాలను మరొకరు ఆంగ్లంలో కి అనువదించి పుస్తకం వేశారు. దానినుంచి విషయం సేకరించి ఒక ఋక్కుకు అన్వయించి చెప్పేను. వారు చాలా చెప్పివున్నారు, నా భాషా పరిజ్ఞానం తో తప్పులు చెబుతానేమోనని భయపడి ముగించాను. మొన్న బ్లాగ్ మూసినపుడు అక్కడక్కడా చెదురుగా ఉన్న టపాలు రాసినవి, సగం రాసినవి అన్నీ మూట్ కట్టేను. అందులో ఇది కనపడింది. ఇంకా రాయాలనుకున్నాగాని, సవరించి ముగించాను.
     అమ్మ మీ ద్వారా అనుగ్రహించిన అభిమానానికి
     ధన్యవాదాలు.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-పాలకోసం రాళ్ళుమోయడం !

పాలకోసం రాళ్ళు మోయడం.

“పాలకోసం రాళ్ళు మోయడం”అనే నానుడి తెనుగునాట విస్తృతంగా వాడతారు. దీని అర్థం విస్తృత ప్రయోజనం కోసం కష్టపడటమని చెప్పుకోవచ్చు. ఇంకా చెప్పాలంటే ఉదాహరణ, ఒక సామాన్యుడు తన కొడుకు/కూతురు అభివృద్ధికోసం పగలు ఉద్యోగం చేస్తూ రాత్రి కూడా కష్టపడి సంపాదించి వారి చదువు కోసం కష్టించడం, ఇలా చెప్పుకోవచ్చు. మరి దీనికి పాల కోసం రాళ్ళు మోయడానికి సంబంధం ఏమని కదా మీ ప్రశ్న, అదుగో అక్కడికే వస్తున్నా.

పాడి పంట అన్నారు కదా! పల్లెలలో ఉదయమే పొలం వెళ్ళడం అలవాటు చేసుకోడం కోసమనీ, పాలు పితుక్కుని తెచ్చుకోడంకోసమనీ, పొలం చూసుకోడం కోసమనీ, బహుళ ప్రయోజనాలు దృష్టిలో పెట్టుకుని, పశువులను పొలంలో ఉంచేవారు, పశువులకు తగినంత మేత అక్కడే ఉంటుంది కనక, ఒక పాక వేసి పశువులను అందులో కట్టేవారు. పాడి పశువులను ఇతర పశువులనుంచి వేరుగా ఉంచేవారు కూడా. ఉదయమే పొలం వెళ్ళి, వస్తూ పాలు పితుక్కుని వచ్చేవారు. ఈ పాలు ఇంటికి తేవడమెలా? ’పాల తప్పేలా’ అని ఉండేవి, ఇవి బిందె ఆకారం లో చిన్నవిగా ఉంటాయి. ఈ పాల తప్పేలా తేవడానికి రెండు మార్గాలు. ఒకటి, తప్పేలా కి ’ఉగ్గిలి’ వేసి తేవడం, రెండు ఒక కావడిలో తేవడం. ఉగ్గిలి వేసి తెచ్చే సందర్భంలో పాలు తొణికే సావకాశం ఉండి నేల పాలయ్యే సావకాశం ఉంది.

“ఉగ్గిలి”

దానికి తోడు పాల తప్పేలాని చేతితో తాకే సావకాశం ఉంది. ఇక్కడ పాలతప్పేలా గురించి చెప్పాలి. దీనిని ఇత్తడితో తయారు చేస్తారు, ఈ తప్పేలాని రోజూ శుభ్రంగా చింతపండుతో ముందు తోమి తరవాత వెలిబూడిదతో తోమి, కడిగి ఎండలో బోర్లిస్తారు, తప్పేలా బంగారపు రంగులో మెరుస్తూ ఉంటుంది, ఎందుకూ, కారణం ఏ సందర్భంలో కూడా పాలు విరిగిపోకుండా ఉండటానికి, ఆరోగ్యంగా ఉండటానికీ. ఇదే పాలున్న తప్పేలాని కావడిలో తెస్తే పాలు తొణకవు, నేలపాలూ కావు. ఇక్కడ కావడి గురించీ చెప్పుకోవాలి. సాధారణంగా కావడి మట్లు( పక్కనుండే వాటిని మట్లు అంటారు) నేలకు ఒక అడుగు ఎత్తులో ఉంటాయి. అదే పాల కావిడికి అవి భూమికి బాగా ఎత్తులో ఉంటాయి. ఈ పాల తప్పేలాని ఒక పక్క మట్టు అనగా కావడి ఒకవైపు లో పెడితే రెండవ వైపు తేలిపోతుంది కదా! తేవడం కష్టం కదా అందుకు సరి సమానమయిన బరువున్న ఒక రాతిని కావడి రెండవ మట్టులో వేసుకుని తూకం సరి చూసుకుని పాలు ఇంటికి తెచ్చేవారు. ఇదిగో అలాగ రోజూ పాలు కోసం ఒక రాతిని ఇంటికీ పొలానికి మోసేవారు. అదిగో అలా పాలకోసం రాళ్ళు మోయడం వచ్చింది. దీని మూలంగా ఉపకారం ఉంది కూడా, పశువు ఇస్తున్న పాలు తగ్గినా రాయి మార్చవలసివస్తుంది, దానితో ఆ విషయం తెలుస్తుంది. మరి ఇంటినుంచి పొలం వెళ్ళేటప్పుడెలా? రాతిమోత, అనుమానం రావచ్చు, ఇంటినుంచి ఆ పాల తపేలాలో శుభ్రమైన నీళ్ళు పట్టుకెళ్ళేవారు, ఈ నీళ్ళు కావడి తూకానికి సరిపోవడమే కాక పశువు పొదుగును పాలుతీసేముందు కడగడానికి తన చేతులు కడుగుకోడానికీ ఉపయోగించేవారు. ఆ రోజులలో పొలాలలో శుభ్రమైన నీరు దొరికే సావకాశాలు తక్కువగా ఉండేవి. ఇప్పుడు చెప్పండి మన పూర్వులు తెలివి తక్కువవారా? ఊరికే మోశారా రాళ్ళు. పాలకోసం రాళ్ళూ మోయడం తెలిసిందికదా!

25 THOUGHTS ON “శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-పాలకోసం రాళ్ళుమోయడం !”

Reply ↓
గోపాలకృష్ణ on 16:55 వద్ద మే 2, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
శర్మగారూ, ఊరికి వెళ్లి రావడం వల్ల మీ ఈ పోస్టుని ఇప్పుడే చూసేను.పుట్టి పెరిగింది మరీ పల్లెటూరు కాకపోవడం వల్లనో ఏమో మరి ఈ నానుడి ఎప్పుడూ విని ఉండలేదు.ఎక్కడా చదవ లేదు కూడా. మంచి విషయాలు చెబుతున్నారు.అభినందనలు..

Reply ↓

kastephale
on 23:06 వద్ద మే 2, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@గోపాలకృష్ణ గారు,
పుట్టి పెరిగినవి రెండూ బహుచిన్నపల్లెలు, ప్రతివిషయం పరిశీలించి చూచే అలవాటు, నానుడులన్నీ ఇద్దరమ్మలూ విరివిగా మాటాడటం చేత అస్థిగతమైపోయాయి, అప్పుడప్పుడిలా బయటికి వస్తున్నాయి. ఈ నానుడి విరివిగా గో.జిలలో వాడేదే.
ధన్యవాదాలు
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
గెల్లి ఫణీంద్ర విశ్వనాధ ప్రసాదు on 01:58 వద్ద మే 2, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
Reblogged this on Gpvprasad’s Blog.

Reply ↓

kastephale
on 23:02 వద్ద మే 2, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@ప్రసాద్,
ధన్యవాదాలు
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
జలతారువెన్నెల on 00:56 వద్ద మే 1, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
అసలు ఈ సామెత నేనెప్పుడు వినలేదండి శర్మ గారు.
మొదటి సారి చదివాను ఇప్పుడే!

Reply ↓

kastephale
on 22:41 వద్ద మే 1, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@జలతారు వెన్నెలగారు,

ఇది మన గో.జి లలో ఎక్కువగా వాడే నానుడి. ఒక చిన్న సంభాషణ,

వదినా అన్నయ్య కనపడటం లేదు.

ఏంచెప్పమంటావు వదినా! పెద్దాడేమో ఇంజనీరింగ్ చేశాడు,దేనికో డబ్బు కట్టాలట, చిన్న పిల్ల డాక్టర్ గా ఇంకా రెండేళ్ళ చదువుంది, సంసారం చూస్తే పోసిన నూనెకి, వేసిన వత్తికి సరిపోతోంది, పిల్లలకోసం నిద్ర హారాలు మానేసి తిరుగుతున్నారు, పిచ్చి మారాజు.

అలా అనుకుంటే ఎలా వదినా పాలకోసం రాళ్ళుమొయ్యాలిగా!

నెనరుంచాలి.

Reply ↓
Sudhakar on 21:45 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
మీరు చెప్పిన విషయాలు, ఆసక్తి కరం గా ఉన్నాయండీ !

Reply ↓

kastephale
on 23:24 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@సుధాకర్ జీ,
ముఫై, నలభై సంవత్సరాల కితందాకా ఈ దృశ్యం పల్లెలలో బాగా కనపడేది. రోజులు మారేయికదా రాళ్ళు మోయడం మానేశారు 🙂
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
Sharma G S on 14:59 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
శర్మ గారూ ,

నమస్తే .

మీరీ టపాకు పెట్టిన ఫొటో చూడగానే 60 ఏళ్ళు వెనక్కి వెళ్ళిపోయిందండి నా మనసు .
గ్రామఫోన్ రికార్డులకి ఇదే రకంగా ఓ చిహ్నముండేది .
మా నాన్నగారు హరికథాభాగవతార్ . ఆయన వద్ద గ్రామఫోన్ రికార్డులుఇండేవి .

మన పూర్వీకులు చేసే ప్రతి చేతలో , మాట్లాడే ప్రతి మాటలో పలు ప్రయోజనాలు ఉండి తీర్తాయి .
కాని వాటి అర్ధాలు బహు కొద్దిమందికే తెలుస్తాయి . మీరిలా వివరించటం వల్ల చాలామంది తెలుసుకోగలుగుతున్నారు .

Reply ↓

kastephale
on 23:21 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@శర్మాజీ,
నా టపా మిమ్మల్ని పాతకాలానికి తీసుకుపోయిందనమాట 🙂 మనం ప్రస్తుత వ్యవస్థను మార్చలేం, మారాలనుకోడం కూడా పొరపాటే, పాత విషయాలు తెలుసుకోడమే.
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
sahiti on 12:07 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
అరటిపండు వొలిచి మరీ అందించారు కదండీ శర్మగారూ! చాలా థాంక్స్ ….:-)

Reply ↓

kastephale
on 23:18 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@సాహితి గారు,
స్వాగతం.సుస్వాగతం నా బ్లాగుకు, మా గురువుగారు ఎప్పుడూ “నీకు తెలియదన్నట్లు వివరించి చెప్పాల”న్నారండి 🙂 కదళీ పాకమయితే సరిపోతుందని 🙂 అలా
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
bonagiri on 12:06 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
బాగుందండి.
మీ టపాలతో ఎన్నో కొత్త విషయాలు తెలుసుకుంటున్నాము.

Reply ↓

kastephale
on 23:15 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
1 0 Rate This
@మిత్రులు బోనగిరి గారు,
కొన్నయినా విషయాలు తెలియనివి తెలుసుకున్నందుకు, మన జీవన వ్యవస్థ ఎంత మారిందో తెలుసుకోడానికి పనికొస్తాయి కదా, ఈ టపాలు 🙂
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
Dantuluri Kishore Varma on 11:21 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
బాగుంది శర్మగారు.

Reply ↓

kastephale
on 23:13 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@వర్మాజీ
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
C V R Mohan on 10:13 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
1 0 Rate This
ఇప్పుడు రాళ్ళూ మోసే అలవాటు తప్పిపోయింది.
పిల్లలు పాలు మిషన్లో బిళ్ళ వేయడం వల్ల వస్తోందనీ,
ఆవుపాలు ఇచ్చే విషయాన్నే మరచి పోతున్నారు. కాల మహిమ.

Reply ↓

kastephale
on 23:12 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@మోహన్జీ,
ఇప్పుడు పాలు కాదు పాపాలే తాగుతున్నవి. పిల్లలు ఆవులు పశువులను జూ లలో చూసే రోజులొచ్చేసేయి. 🙂
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
anuradha on 07:47 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
“పాలకోసం రాళ్ళు మోయడం”అనే నానుడి గురించి వివరంగా తెలియజేసినందుకు ధన్యవాదాలండి.

Reply ↓

kastephale
on 23:10 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@అమ్మాయ్ అనూరాధ,
ఈ సామెతలు, నానుడులు వాడేస్తాం కాని వాటి పుట్టుక గురించి ఆలోచించం 🙂
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
తాడిగడప శ్యామలరావు on 04:26 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
బాగా తెలిసిందండి.

Reply ↓

kastephale
on 23:08 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
@మిత్రులు శ్యామలరావు గారు,
మీకు ఈ సంగతి తెలియదంటే నాకు ఆశ్చర్యంగానే ఉంది.
నెనరుంచాలి.

Reply ↓
Palla Kondala Rao on 00:13 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
0 0 Rate This
పాలకోసం రాళ్లు సామెత ఎలా వచ్చిందో అర్ధమయిందండీ. మరిన్ని సామెతల సంగతులు మీ కలం …. కాదు కాదు కీ బోర్డ్ నుండి రావాలని ఆశిస్తున్నాను.

Reply ↓

kastephale
on 23:07 వద్ద ఏప్రిల్ 30, 2013 said:మార్చు
2 0 Rate This
@మిత్రులు కొండలరావుగారు,
ఇదివరలో కొన్ని చెప్పేను. మరికొన్ని చెప్పచ్చు, కాని సమయానికి గుర్తురావు 🙂 ఎవరేనా అడిగినపుడు, ఒక సంఘటన జరిగినపుడు ఇవి గుర్తొస్తాయి, అప్పటికప్పుడు రాసెయ్యాలి, దానికి బోలెడు చిక్కులు, కరెంట్ వారు ప్రధములు. నోట్ బుక్ లో రాసుకుని ఉంచుకుని కొన్ని రాస్తున్నా అక్కడికీ. తరవాతనుకుంటే మరుపొచ్చేస్తోంది 🙂
నెనరుంచాలి.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు- 8 log 10

నుతజలపూరితంబు లగు నూతులు నూఱిటికంటె సూనృత
వ్రత యొక బావి మేలు మఱి బావులు నూఱిటికంటె నొక్క స
త్క్రతువది మేలు తత్క్రతుశతంబుకంటె సుతుండు మేలు త
త్సుతశతకంబుకంటె నొక సూనృతవాక్యము మేలు చూడగన్.

శ్రీమదాంధ్ర మహాభారతము. అరణ్యపర్వం.ఆశ్వాసం-౪-౯౩

నిజంమాటాడటమే వ్రతంగా కలవాడా! వంద మంచినీళ్ళ నూతులకంటే ఒక బావి మేలు. అటువంటి వంద బావులకంటే ఒక మంచి క్రతువు మేలు. అటువంటి వంద క్రతువులకంటే ఒక కొడుకు మేలు. అటువంటి వంద మంది కొడుకులకంటే ఒక్క నిజమైన మాట మేలు.

ఇది భారతంలోని పద్యం.

మన పెద్ద పెద్దమామ్మ చెప్పిందీ మాట ఎవరితో? పెద్ద పెద్దతాతతో ఏం సందర్భం? మన పెద్దమామ్మ శకుంతల పెంచిన తండ్రి కణ్వునకు చెప్పకుండా, తండ్రి ఆశ్రమంలో లేనప్పుడు వచ్చిన రాజు దుష్యంతుని గాంధర్వ వివాహం చేసుకుంది. పెళ్ళి చేసుకుని, ఆమె గర్భవతి కాగానే నేను రాజ్యానికి వెళ్ళి నిన్ను రాజ్యానికి తీసుకెళ్ళడానికి మనుషుల్ని పంపిస్తానూ అని వాగ్దానం చేసి వెళిపోయాడు. నమ్మేసింది. ఆయనేమో వెళిపోయాడు. తండ్రి వచ్చాకా విషయం తెలుసుకున్నాడు, గొడవ చెయ్యలేదు, చూదామని కూతుర్ని ఆశీర్వదించి ఊరుకున్నాడు. శకుంతలకి కొడుకు పుట్టేడు. ఆ కుఱ్ఱాడికి భరతుడు అని పేరు పెట్టేరు, మరీ కుఱ్ఱాడికి ఆ ఆశ్రమం చుట్టు పక్కల ఋషులు సర్వదమనుడు అని బిరుదిచ్చేసేరు, సింహాలు,పులలను తీసుకొచ్చి వాటిని ఆశ్రమం చుట్టూ ఉన్న చెట్లకి కట్టేసేవాడట. కాలం గడుస్తోంది. దుష్యంతుని నుంచి కబురు లేదు. తనే బయలు దేరింది, ఈ సారి తండ్రితో చెప్పి. తండ్రి శిష్యులను తోడిచ్చి పంపేడు. రాజ సభకి వచ్చింది. ఇడుగో వీడు నీకొడుకు అని పరిచయం చేసింది,సభలో. దుష్యంతుడు కంగుతిన్నాడు. దారేపోయేవాడెవడినో తీసుకొచ్చి వీడు నీ కొడుకంటావా? అసలు నువ్వెవరో నాకు తెలీదు, చాలు చాలు ఇటువంటి మాటలు కట్టిపెట్టు అన్నాడు. రాజు అబద్ధం ఆడుతున్నట్లు తెలిసిపోయింది శకుంతలకు. అప్పుడు అన్నమాటిది. దీని అంతరార్ధం ఏంటీ?

వందమంచినీళ్ళ నూతులు కంటె ఒక బావి మేలు, వందబావులకంటే ఒక క్రతువు మేలు. వంద క్రతువులకంటే ఒక మంచి కొడుకు, వంద మంది మంచి కొడుకులకంటే ఒక నిజమైన మాట మేలు. ఒకదానికంటే ఒకటి నూరు రెట్లు మేలు అని లెక్కలు చెప్పింది.

అదెంత?

(ఇక్కడో మాట అసందర్భమే! నుయ్యి అంటే కొద్దిలోతుండేది,కొద్దిమందికే నీరిచ్చేది. బావి అంటే చాలా లోతైనదీ తోడిన కొద్దీ నీరిచ్చేది, వ్యవసాయానికీ నీటి వసతి. ఇదీ నూతికి బావికి తేడా.)

వంద నూతులు= ఒక బావి 10 square

వందబావులు =ఒక క్రతువు 10 square

వంద క్రతువులు= ఒక కొడుకు 10 square

వంద మంది కొడుకులు = ఒక నిజమైన మాట 10 square

Total 10 square X 10 square X 10 square X 10 square = 10 to the power 8

అనగా

10,00,00,000

పది కోటి రెట్లు మేలని చెప్పడానికి ఇంత చెప్పింది చూడండి.

అదీ ఎవరితో చెప్పిందీ నువ్వెవరో నాకు తెలీదు పొమ్మన్న మొగుడుతో. అబద్ధమనే సముద్రంలో ములిగిపోయిన తాతతో

Great మామ్మా you are great.

బొమ్మకి టపాకి లింకేంటీ? వస్తున్నా! బొమ్మలోదేంటో తెలుసా దాన్ని గేలం అంటేరు. అదే ఏంకర్. నూతుల్లోంచి బావుల్లోంచి నీరు తోడుకునేందుకు బొక్కెనలు వాడేవారు. వీటిని చేదలు అని కూడా అనేవారు.

ఇవి తాటాకుతో తయారు చేయబడేవి, కాలంలో ఇనుప బొక్కెనలొచ్చాయి. అవి నూతిలో పడిపోతే వెతికి తీసుకునే సాధనమే ఈ గేలం. అబద్ధమనే సముద్రంలో ములిగిపోయిన తాతని నిజమనే గేలం వేసి పట్టుకుంది మన మామ్మ.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-జ్యాభర్త దుర్మంత్రిచే……

దౌర్మంత్ర్యాన్నృపతిర్వివశ్యతి యతిః సంగాత్సుతో లాలనాత్‌
విప్రోఽనధ్యయనాత్కులం కుతనయాచ్ఛీలం ఖలోపాసనాత్‌ ।
హ్రీర్మద్యా దనవేక్షణాదపి కృషిః స్నేహః ప్రవాసాశ్రయాన్‌
మైత్రీ చాప్రణయాత్సమృద్ధిరనయాత్త్యాగ ప్రమాదాద్ధనమ్‌॥

యతిసంగంబున, బాలుడాదరముచే, జ్యాభర్త దుర్మంత్రిచే,
శ్రుతిహానిన్ ద్విజు,డన్వయంబు ఖలుచే, గ్రూరాప్తిచే శీల, ము
ద్ధతిచే మిత్రత, చూపులేమిగృషి, మద్యప్రాప్తిచే సిగ్గు, దు
ర్మతిచే సంపదయు నశించు, జెడు నర్ధంబుల్ ప్రమాదంబునన్.

దుర్మంత్రివలన రాజు,సంగమువలన యతి,లాలించుటచే పుత్రుడు, వేదాధ్యనమౌ లేమి బ్రాహ్మణుడు,చెడ్డ పుత్రునివలన వంశము, దుర్మార్గుల సేవలతో సదాచారము, మద్యపానముచే సిగ్గు, చూడకపోవడం మూలంగా వ్యవసాయము, దేశాంతరము వలన స్నేహము,అనురాగము లేమివలన మైత్రి, నీతిలేమి వలన సంపద, అపాత్రదానము,పరాకువలన ధనము నశించును.

ఎవరంతట వారు పాడైపోతే బాధ లేదుగాని ఒకరు మరొకరిచే పాడవడం విచారించతగ్గదే 🙂 ఎవరెవరి వలన పాడవుతారని భర్తృహరి చెప్పిన మాట లక్ష్మణకవి నోట పలికారు. అదెలాగో తెలియాలిగా 🙂

యతిః సంగాత్‌

యతి అంటే సంన్యాసి. సర్వసంగ పరిత్యాగులైతే సంన్యాసి అవుతారు, రమణులలాగా. ఇలా ఉండవలసిన సంన్యాసి సంగము అనగా ఏ విషయం మీదనైనా స్నేహంచే చెడిపోతారు, అంటే తాముండవలసిన మార్గం లో ఉండరు. యతి నిత్య సంచారం చేయాలి,ఇది నియమం. ఎక్కడ ఆగినా రెండు రాత్రులు మించి ఒక చోట ఉండరాదు,ఇదీ నియమమే. అటువంటి యతి ఒక ఊళ్ళో ఉండిపోయారంటే అక్కడేదో స్నేహం ఏర్పడింది, అది ఏ స్నేహమైనా కావచ్చు, ఆఖరికి ఆ చోటు బాగుందనిపించడం కూడా అందులోనిదే! మరి వీరు చాత్రుమాస్యం చేస్తారు కదా! అప్పుడు సంచారం ఎలా? ప్రశ్న. నిజమే అందుకు చాతుర్మాస్యానికి ఒక పుణ్యక్షేత్రానికి చేరుకోవాలి. అదండి సంగతి, బాబోయ్ నేను సంన్యాసిని కాను….

సుతో లాలనాత్‌…..

చిన్నపిల్లవాడిని కొంతవయసొచ్చేదాకా రాజులా పెంచాలి, ఆ తరవాత సేవకునిలా చూడాలి, మరికొంత వయసొచ్చాకా మిత్రునిలా చూడాలి లేకపోతే….పప్పూలే తయారవుతారోచ్

దౌర్మంత్ర్యాన్నృపతిర్వివశ్యతి……

రాజు చెడ్డవాడైన మంత్రిచే చెడిపోతాడట. ఇప్పుడు రాజులూ లేరు, రాజ్యాలూ లేవు మంత్రులూ లేరు. నేడు ప్రజలే ప్రభువులు, ఆ ప్రభువులనుంచి ఎన్నుకోబడినవారే మంత్రులు వారే నేటి రాజులు. అధికార గణమే మంత్రులు. వీరు సరియైన సలహాలిచ్చి మంత్రులను నడిపించాలి. ””ఇదిగోనండీ ఇదో మంచి కాంట్రాక్టు, మీరు పదవికి కొత్త, ఇక్కడ బాగానే నొల్లుకోవచ్చు..”” ””.రేపెవవరేనా చూస్తే…పట్టుకుంటే…పరువుపోయె,డబ్బుపోయే…భయంగా ఉందయ్యా!”” ” నేను ఇరవైయేళ్ళుగా ఉద్యోగం చేస్తున్నా, ఎంతమంది మీలాటి కొత్తవారికి ఉపకారం చెయ్యలేదు, మనం మనం ఒకటే,రేప్పొద్దున్న ఏమొచ్చినా మీరు మమ్మల్ని కాపాడాలి,మేము మిమ్మల్ని కాపాడాలి, చిదంబర రహస్యం తెలిసింది కదా! అంచేత నొక్కండి……నన్ను మరిచిపోకండి, ఇంకా ఇరవైయేళ్ళు ఉద్యోగంలో ఉంటా……”” ఇంకా మంత్రి ఎలా తయారవుతాడు, అసలే కోతి కల్లుతాగింది,నిప్పుతొక్కింది,పిచ్చిపట్టింది,ఆ పై దయ్యం పట్టినట్టు కనపడిన ప్రతీది నొల్లేసుకోడూ? అందుచేత సలహా చెప్పేవాణ్ణి సరైనవాణ్ణి వేసుకోకపోతే ఇంతే సంగతులోచ్..

విప్రోఽనధ్యయనాత్‌…..

ఇప్పుడు వేదం చదువుకునేవారే తక్కువ. కుల బ్రాహ్మణులేగాని గుణ బ్రాహ్మణులు లేరు. వేదం చదుకున్నవారు  అధ్యయనం చేయకమానరు. అలా అధ్యయనం చేయకపోతే చెడిపోవడం ఖాయం.

కులం కుతనయా…..

కులములో నొక్కడు గుణవంతుడుండిన కులము వెలయువాని గుణము చేత అన్నారు వేమనతాత. అంతెందుకుగాని ఒక్కడు కుపుత్రుడుంటే చాలు, తల్లి తండ్రులకు అందరికి గొప్పపేరు తెచ్చిపెడతాడు కదా! ఏదీ ఆ ఆకులవారబ్బాయా! ఓహో ఎంత గొప్పవాడు అని చెప్పుకోరూ

శీలం ఖలోపాసనాత్‌….

దుర్మార్గుని సేవలో సదాచారం, బ్రాకెట్ కంపెనీలో ఉద్యోగం చేస్తే ఏంమాటలు అబ్బుతాయి? డబల్ జీరో వస్తుందా? నిన్న ఓపెనింగ్ ఈవేళ క్లోజింగ్ వస్తుంది,ఒరే నిన్న రత్నాలొచ్చింది కదా! ఎప్పుడెళ్ళిందీ? ఇటువంటి మాటలు తప్పించి మంచిమాటలొస్తాయా?

టపా పెద్దదైపోతోంది,మిగిలింది తరవాత

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు- వంకాయ బండ పచ్చడి

వంకాయ బండ పచ్చడి

వంకాయలు రెండు రకాలు తెల్లవి నల్లవి. వీటిలో మళ్ళీ రెండు రకాలు పొడుగువి గుండ్రనివి. గుండ్రని వాట్లో పెద్ద కాయలు వేరు, ఇవి ఒక్కొకటి కేజి ఆ పైన తూగుతాయి కూడా. వీటిని మా దగ్గర జేగురుపాడు వంకాయ అంటాం. ఇవి తెల్లగా పెద్దవిగా ఉంటాయి. ఇందులో ముళ్ళొంకాయ కూడా ఉంటుంది,తెల్లగా, పెద్దదిగా. ఇలా పెద్దగా ఉన్న కాయలు పచ్చడికి బాగుంటాయి. ఇందులో చారలున్న కాయలుంటాయి, వీటిలో గిజర ఎక్కువుంటుంది, ఇవి మాత్రం బాగోవు పచ్చడికి. గిజర అంటే గింజలని అర్ధం, ఈ గింజలు చిన్నచిన్నగానే ఉంటాయి. 

ఈ కాయని నిప్పుల మీద కాల్చాలి, నిప్పులు దొరకవు కదూ! గేస్ బర్నర్ మీద ఇనప చిక్కం వేసి  కాల్చచ్చు. కాల్చిన కాయను పక్కన పెట్టుకోండి. సన్నగా చింతపండు పులుసు పిసకండి. దానిలోకి ఉల్లిపాయలు బాగా సన్నగా తరుక్కోండి. అలాగే పచ్చి మిర్చిని కూడా బాగా సన్నగా తరగండి. కొచం పసుపు పిసర వేయండి. కాల్చిన వంకాయ పైన నల్లగా మాడినది ఒలిచేయండి. ఇప్పుడు ఈ ఒలిచిన వంకాయను చింతపండు పులుసులో వేసి పిసకండి. మిక్సీ లో వేయద్దు. బండతో దంచుకుంటే బాగుంటుంది, బండ దొరకదుగా! పప్పు గుత్తి ఉంటే దానితో కలపండి. ఇందులో పోపు వేయండి, ఇష్టమైతే ఇంగువ వేయండి,పోపులో.కొద్దిగా వేయించిన నువ్వు పప్పు కలపండి.చిన్న బెల్లం ముక్కేయండి. తీపిగా తినాలనుకుంటే ఎక్కువే వేయండి. ఉప్పు సరి చూసుకు వేయండి. మూత పెట్టి ఉంచేయండి. నాలుగు గంటల తరవాత వాడండి. ఆ రుచేవేరు కదా!

 

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు- బెల్లపు ఆవకాయ!

బెల్లపు ఆవకాయ!

బెల్లము+ఆవకాయ అనాలా?
బెల్లపు+ఆవకాయ అనాలా?

సరే
ఏదోలా అన్నామే సరి చూడండి, సంధి చేస్తే ఏమనాలి?
బెల్లపావకాయ సవర్ణదీర్ఘ సంధియా?
బెల్లపుటావకాయ అనాలా? టుకారసంధియా?

సరే
ఇదేం సమాసం. సమాసం తెలియాలంటే విగ్రహవాక్యం చెప్పుకోవాలట కదూ? 

బెల్లంతో ఆవకాయ తోన్,తోడన్ తృతీయా విభక్తియా?
బెల్లం కలిసిన ఆవకాయా? అందు,న సప్తమీ విభక్తియా?

ఐతే సమాసం విశేషణ పూర్వ పద కర్మధారయ సమాసమా?అమ్మో! అమ్మో!! నాకూ తెనుగొచ్చేస్తోందండోయ్!

మిత్రులొకరు వాటస్ ఆప్ లో ఇది

పుంప్వాదేశ సంధి అని
విగ్రహ వాక్యం బెల్లం యొక్క ఆవకాయ కనక
షష్టీ తత్పురుష సమాసమని చెప్పేరు.
ధన్యవాదాలు.

ఎందుకింత గందరగోళం, తెల్లోడు చూడండి ఎంగిలిపీస్ లో జాగరీ పికిల్ అనేసేడు, చక్కహా లేదూ

ఏంటో గందరగోళం. తెనుగులో బెల్లపావకాయ, పుల్ల పుల్లగా, కారం కారంగా, తియ్య తియ్యగా ఉండేది తినడానికి ఇన్ని తెలిసుండాలా? ఇవేవీ తెలియకపోతే బెల్లపావకాయ ముద్ద గొంతు దిగనంటుందా?

ఏంటీ? ఆవకాయలో బెల్లమా? మతుండే మాటాడుతున్నారా?

అవును బాబూ! అవును!!

ఆవకాయలో బెల్లం వేస్తారు! దాన్ని బెల్లపు ఆవకాయంటారు, మహా ప్రీతిగా తింటారు. అదెలాగో చూదాం, రుచిగానూ ఉంటుంది .

పుల్లటి మామిడి కాయలు తీసుకోవాలి. బెల్లపు ఆవకాయకి పుల్లటి కాయలెందుకని కదా అనుమానం! పుల్లటికాయలైతేనే రుచిమరి. ఆ తరవాత మీ ఇష్టం. కారం,ఆవ సరి సమానంగా తీసుకోండి. ఆవ తయారు చేసుకునేటపుడు, ఆవాలకి కొద్దిగా మజ్జిగ రాయండి. ఆరనివ్వండి, మిక్సీలో వేయండి. వెంఠనే కొద్దిగా పసుపేసి,ఉప్పేసి కలిపెయ్యండి.పిండి ఐన వెంటనే పొట్టు చెరిగెయ్యండి, ఇలా తొందర తొందరగా చేస్తే ఆవ కనరెక్కదు, లేకపోతే కనరెక్కిపోయి ఆవకాయ బాగోదు. ఇప్పుడు ఆవ,కారమూ గుచ్చెత్తండి, వెంఠనే కాయ దొరక్క పెట్టుకోలేకపోతే! ఉప్పు మాత్రం కలపకండి. ఉప్పు ఎప్పుడూ ఆవకాయ గుచ్చెత్తేటపుడు మాత్రమే కలుపుకోవాలి.ఉప్పు కారం,ఆవ అన్నీ సమాన పాళ్ళు ఉండాలి.

మామిడి కాయలు ముక్కలుగా తరగండి, పెచ్చుని డొక్క ఉండాలి. కారము,ఆవ కలిపిన గుండను వెడల్పైన పళ్ళెం లోకి తీసుకోండి. ఇప్పుడు ఉప్పు కలపండి, ఆపై ముక్కలేయండి, నూని వేయండి, ముక్కల్ని గుండలో పొలపండి, ఆవకాయని తడిలేని జాడీలో పెట్టండి, పైన కొద్దిగా నూని వేయండి, మూత గట్టిగా పెట్టి నిలవుంచండి.

ఇదేంటీ బెల్లపావకాయ చెబుతానని…..

అలా పెట్టిన ఆవకాయని మూడురోజుల తరవాత తీయండి, ఊటవచ్చి ఆవకాయ జారుగా అవుతుంది, ఇందులో మెంతులేయండి, పచ్చివే. ఆపైన నూనెపోయండి. కలపండి పైనా కిందా! వేరే బేసిన్ లోకి తీసుకునీ కలపచ్చు. దీనిని జాగ్రత్త పెట్టండి. తగినంత బెల్లం తీసుకోండి, పాకం పట్టండి, మరీ లేతపాకం బాగోదు, నిలవుండదు, మరీ ముదురు పాకం కాక తీగ పాకం వచ్చేదాకా మరిగించండి. కొద్ది చలారనివ్వండి. అప్పుడు జాడీలో ఊరగాయను ఒక బేసిన్ లో తీసుకుని అందులో ఈ బెల్లం పాకం పోసి కలపండి, ఒక్క రోజు నిలవుంచండి. మర్నాడు పెచ్చులతో సహా ఎండలో పెట్టండి. గట్టి ఎండ తగిలిన తరవాత, మర్నాడు పెచ్చులని ఉన్న పిండి ఊడ్చెయ్యండి, పెచ్చులు పిండి విడి విడిగా ఎండలో పెట్టండి, రెండు గట్టి ఎండలు తగిలిన తరవాత పెచ్చులు పిండి కలిపేయండి. బెల్లపు ఆవకాయ రెడీ. నీరు తగలనివ్వక జాడీలో నిలవ చేయండి. బెల్లపు ఆవకాయ రెడీ!

ఆవకాయ పుల్లపుల్లగా,తియ్యతియ్యగా,కారంకారంగా బలే ఉంటుంది.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు- n log బంగారం

చీమలు పెట్టిన పుట్టలు

పాముల కిరవైన యట్లు పామరుఁడు దగన్

హేమంబుఁ గూడఁబెట్టిన

భూమీశులపాఁ జేరు భువిలో సుమతీ

  చీమ చాలా చిన్న జీవి, ఇవి సంఘ జీవులు. కష్టపడి పుట్ట నిర్మించుకుంటాయి. అది చాలా సౌకర్యంగా ఉంటుంది. పాములు సొంతంగా గూడు నిర్మించుకోలేవు. ఇవి బలహీనమైన చీమల పుట్టల్ని స్వాధీనం చేసుకుంటాయి. సాధారణంగా చీమలు ఓడిపోతుంటాయి.పాములు చీమల పుట్టల్ని స్వాధీనం చేసుకున్నట్టు ప్రభుత్వం సామాన్యులు పోగుచేసుకున్న బంగారాన్ని స్వాధీనం చేసుకుంటారంటారు బద్దెన. కాని అప్పుడపుడు ఇలా కూడా జరుగుతుంది.

బలవంతుడ నాకేమని

పలువురతో నిగ్రహించి పలుకుట మేలా

బలవంతమైన సర్పము

చలి చీమల చేతజిక్కి చావదె సుమతీ

బలవంతుడినని విర్రవీగినవారంతా చిన్నవైన చలిచీమల చేత చనిపోయిన మహా సర్పంలా ఐపోతారు సుమా అని కవిగారి మాట. అందుకు ఎప్పుడూ ఎక్కువమందితో విరోధం పెంచుకోకూ అని సలహా కూడా.

ప్రజలు కూడా చిన్న చీమలలాటివాళ్ళు. బంగారం పోగుచేస్తూనే ఉంటారు. ఇదే వారికి ఒక ఆధారం,అత్యవసరాలలో. అదెలాగంటే, ఏ కుటుంబంలో నైనా ఎంతో కొంత బంగారంలో మదుపుచేయాలని చూస్తారు. అది కూడా స్త్రీకి అనగా ఆఇంటి ఆడకూతురికి నగగా ఉండాలని చూస్తారు. దీనిని స్త్రీ ధనం అంటారు, ఆ బంగారం తండ్రి ఇచ్చినదే కావచ్చు లేదా భర్త ఇచ్చినదే కావచ్చు. సాధారణంగా స్త్రీ ధనాన్ని ముట్టుకోడానికి పురుషాహంకారం అడ్డొస్తుoది. పూర్తిగా అర్ధికంగా చితికిపోయి దిక్కుతోచని సమయంలో ఆ ఇంటి స్త్రీ, తన ఒంటి మీద బంగారాన్నిచ్చి కుటుంబాన్ని నిలబెట్టిన కతలూ కోకొల్లలు. అందుకు భారతీయులు అందునా స్త్రీలు బంగారం మీద మోజు చూపిస్తారు, పై పై కబుర్లు చెబుతారుగాని పురుషులూ సహకరిస్తారు.. మరి ఈ బంగారం అధికంగా ఉంటే ప్రభుత్వం పట్టుకుపోతుందని బద్దెనగారు నాడే చెప్పేరు, మరి ఇప్పుడు బంగారం ఎంత వుండచ్చు అన్నది CBDT Central board of direct taxes చెప్పిన మాట ఇలా ఉంది.

1.బంగారం మీదగ్గర ఎంతైనా ఉండచ్చు అది వస్తు రూపంలో ఉండాలి. నాణేలు,బార్ ల రూపంలో ఉండకూడదు. కొన్ని మినహా ఇంపులున్నాయి, కుటుంబ కట్టుబాటులు, మత ఆచారాలుకి సంబంధించిన నాణేలు వగైరా,పాతకాలపు కాసుల పేర్లు,లక్ష్మీ రూపులు వగైరా కావచ్చు..

2. అలా ఉన్న బంగారం మీకు ఎలా సంక్రమించినదీ ఋజువులు కావాలి. అనగా ఆ వస్తువులు మీకు విల్లు ద్వారా గాని మరో విధంగాగాని సంక్రమించిన కాగితాలు కావాలి.అవీ లేకపోయినా బాధ లేదు, మీకు పెద్దలనుంచి వచ్చినదైతే వారి ఆర్ధికస్థితి చెప్పాలి. మీరు స్వంతంగా తయారు చేయించుకుని ఉంటే వాని తాలూకు రసీదులు, అవీ లేకపోయినా బాధలేదు, మీరు సంపాదించిన సొమ్ముకు టాక్స్ కట్టినదీ చూపిస్తేచాలు. ఇవేవీ లేక ఆ బంగారం మాది కాదు మరొకరిది మాదగ్గర ఉంచారన్నా ప్రభుత్వం నమ్మదు,పట్టుకుపోతుంది.

3. ఒక కుటుంబంలో ఎంత బంగారం ఉండచ్చు?

ఒక కుటుంబాన్ని చూద్దాం. ఒక భార్య,భర్త. ఒక కొడుకు కోడలు, ఒక కూతురు, పెళ్ళి కానిది. మొత్తం ఎంత బంగారం ఉండచ్చు వీరందరికి కలిపి?

మగవారికి ఒక్కొక్కరికి 100 గ్రాములు

పెళ్ళైన స్త్రీ ఒకరికి 500 గ్రాములు

పెళ్ళికాని స్త్రీకి ఒక్కొకరికి 250 గ్రాములు

మగవాళ్ళు (తండ్రి,కొడుకు) = 2 X 100= 200 grams

పెళ్ళయిన స్త్రీలు(అత్త,కోడలు) 2 X 500 = 1000 grams

పెళ్ళికాని ఆడపిల్ల 1 X 250 = 250 grams

మొత్తం బంగారం ఆ కుటుంబంలో ఉంచుకోతగినది. 1450 gram.ఈ బంగారానికి ఋజువులు సాక్ష్యాలు అక్కర లేదు. ఐతే ఒకటే షరతు, ఇదంతా వస్తురూపంలోనే ఉండాలి, కాని బార్ లా ఉండ కూడదు. 1450 gramsఅంటే దగ్గరగా 181 కాసులు… 1 కాసు= 8 grams.

దగ్గరగా కేజిన్నర బంగారం నేటి ధర ప్రకారం ఎంత విలువ చేస్తుంది. గ్రాము నాలుగు వేలైతే, 1450 X 4000 = nearly 60 lakh rupees. బంగారంలో పొదుపు నిరర్ధక పెట్టుబడి. దీనిపై రాబడి ఉండదు.మరి దీనిలో ఎందుకు జాగ్రత్త పెట్టాలని చూస్తారు? భద్రత,స్త్రీలవద్ద ఉంటుంది గనక,చాలా జాగ్రత్తగా కాపాడుకుంటారు. అమ్ముకుంటే తొందరగా సొమ్ము చేతికొస్తుంది, ఆపద తొందరగా గట్టెక్కచ్చు, ఇదీ సామాన్యుల ఆలోచన. చిన్నమెత్తు అన్నది చాలా చిన్న మొత్తం, బంగారపు తూకంలో. ఈ చిన్నమెత్తు బంగారం కూడా లేని భారతీయులు కోటానకోట్లు ఉన్నారు. ఐతే కేజిల కొద్దీ, టన్నుల కొద్దీ బంగారం ఉన్నవారూ ఉన్నారు.

కొంతమంది దగ్గర బంగారపు నిల్వలే దొరుకుతున్నాయి, టన్నుల కొద్దీ, వెతికినకొద్దీ.

ఇక ప్రభుత్వం ఇచ్చిన ఆర్డర్లో 181 కాసుల బంగారపు ఆభరణాలుండచ్చంటోది. ఇంత బంగారం ఉన్నవారు సామాన్యులై ఉంటారంటారా? అరవై లక్షల రూపాయలు నిరర్ధక ఆస్థిగా ఉంచగలిగినవారు కోటీశ్వర్లులు కారూ? మరి వీధికెక్కి ఎందుకు కొంతమoది బాధ పడుతున్నారు?

 సామాన్యుని దగ్గర ఇంత బంగారం ఉంటుందా?

స్త్రీ పురుషుల మధ్య ఇంత వివక్షతా! (Gender discrimination)అన్యాయం కదూ!! స్త్రీ శక్తి సంఘాలు పిల్ PIL వేయవేం?

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-”చిన్నప్పుడు తాగిన దొండాకు పసరుతో….

”చిన్నప్పుడు తాగిన దొండాకు పసరుతో….

ఏంటీ! తెగనీలుగుతున్నావ్!! చిన్నప్పుడు తాగిన దొండాకు పసరుతో సహా కక్కిస్తానేంటనుకుంటున్నావో!!!” ఇలా తిట్టడం తెనుగునాట బాగా అలవాటు.

చిన్నప్పుడు దొండాకు పసరు ఎందుకు తాగిస్తారు?. దొండ రెండు రకాలు. తియ్యదొండ,చేదుదొండ లేదా కాకిదొండ, లేదా పిచ్చిదొండ అంటారు. ఈ పిచ్చి దొండపాదులు పల్లెలలో బాగా పెరుగుతాయి, ఎక్కడపడితే అక్కడ. చిన్నపిల్లలికి మూడు నెలలుదాటి సంవత్సరం లోపులో వస పోస్తారు, మాటలుబాగా వస్తాయట, ఎక్కువగా మాటాడేవాళ్ళని వసపిట్టలని అంటారు, వసెక్కువ పోసినట్టున్నారంటారు. అలాగే ఈ పిచ్చిదొండ ఆకులు తెచ్చి మెత్తగా నలగకొట్టి రసం తీసి, రోజుకి రెండు పూటలా మూడు రోజులు పట్టిస్తారు. ఇలా చేయడం వలన వ్యాధి నిరోధక శక్తి పెరుగుతుందట. ఇప్పటివారికి పోయటం లేదుగాని, మా చిన్నప్పుడు అందరూ దొండాకు పసరు తాగినవాళ్ళే. మరోమాట ఈ పిచ్చి దొండపాదుల్ని కాయలు బాగా కాస్తాయి, తెలివైనవాళ్ళు వాటిని తెచ్చుకుని చక్రాల్లా తరుక్కుని ఎండబెట్టి వరుగులు చేసుకుంటారు. వీటిని ఆ తరవాత వేయించుకుని తింటారు, కొంచం చేదుగా ఉన్నా ఆరోగ్యానికి మంచిదిట. మరో సంగతి పిచ్చి దొండాకుల్ని మెత్తగా నలిపి రక్తపుగడ్డ మీద వేస్తే మూడో రోజుకి ఫట్, ఆ తరవాత అదే ఆకులముద్ద వేస్తే పుండు మానుతుంది, ఇది ఆంటీ బయోటిక్ ట.

మరచాను మరోమాటా! తెనుగు నాట దొండాకు పసరే కాకుండా గాడిదపాలు పోయడమూ, దేశంలో కొన్ని చోట్ల ఒంటె పాలు పోయడమూ అలవాటే. ఇలా గాడిద పాలు మూడు రోజులు తాగిస్తే కూడా వ్యాధి నిరోధక శక్తి పెరుగుతుందటా! ఇప్పుడు తెనుగునాట గాడిదపాల వ్యాపారం మూడు గాడిదలూ రోజుకి ఆరువేల రూపాయల సంపాదనా లా నడిచిపోతోందట. ఇంటికి గాడిదనుతోలుకొచ్చి వంద ఎమ్.ఎల్ పాలు పితికి రెండువందల ఏభై రూపాయలు పట్టుకుపోతున్నారట. గాడిద మహాలక్ష్మి రాకకై ఎదురు చూస్తున్నారట. దానికీ సమయం కేటాయించేస్తున్నారట (కాల్ షీట్ బుక్ చేసుకొంటున్నారట) గాడిదలు కాసేవారు. పిల్లలకే కాదు పెద్దవారూ గాడిద పాలు తాగుతున్నారట.

చిన్నప్పుడు మా మాస్టారు చదువుకోక గాడిదల్ని కాస్తావా అనేవారు. నిజంగా గాడిదల్ని కాస్తేనే బాగున్నట్టుంది, రోజుకి ఆరువేలు నెలకి రెండు లక్షలు, ఆపైన లెక్కొద్దుబాబూ! టాక్స్ లేని ఆదాయం!

కోటీశ్వరులు కావాలనుకుంటున్నారా? గాడిదలు కాయండి!

ఒక కేజి గాడిద వెన్న తయారు చెయ్యడానికి డెభ్భై లీటర్ల గాడిద పాలు కావాలిట. ఒక కేజి గాడిద వెన్న ఖరీదు అక్షరాలా రెండు లక్షలు, గాడిద వెన్న చాలా సున్నితంగా మెత్తగా ఉంటుందిటా! సౌందర్య సాధనాల్లో, మొహానికి రాసుకునేవాటిలో వాడతారటా!

ఆడగాడిదలని పెంచండి, కోటీశ్వరులు కండి.

గాడిద మహాలక్ష్మికీ జై!!!

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-దుస్సంఘటన

దుస్సంఘటన

{స్వగతం :- ఐదేళ్ళ కితం తణుకు పెళ్ళికి వెళ్ళి వస్తుండగా, బస్సు రావులపాలెంవంతెన పైన ఆగింది, బయటకు చూస్తే బస్సు ఆగిన ప్రదేశం, వంతెన కడుతుండగా 1964-67 ( Not sure of the dates)జరిగిన దుస్సంఘటన ప్రదేశానికి దగ్గరగా వుంది. . . ఒక్కసారిగా నాటి దుస్సంఘటన గుర్తుకొచ్చింది. ఇంటికొచ్చాకా దానిని రాయాలనుకుని మొదలుపెట్టాను. తుది మొదలు కనపడలేదు. ఆపేశాను. కొంత రాసి వదిలేశా. ఆ తరవాత ఈ దుస్సంఘటన గురించి రాయకపోతేనేం అనిపించింది, చాలా కాలం వదిలేశాను. ఈ మధ్య కాలం లో నాల్గవ వంతెన గుండా ప్రయాణం చేశా, మే నెల ఎండలో! అప్పుడు మరల ఈ దుస్సంఘటన కెలక వేసింది. రాదామనుకున్నగాని కుదరలేదు. నాల్గవ వంతెన ఫోటో నిన్న అవతల బ్లాగులో పెడుతుండగా  జ్ఞాపకం మళ్ళీ నిలదీసింది. నాడు చనిపోయిన ఇంజినీర్లకు,పనివారలకు అశ్రుతర్పణంగా ఈ జ్ఞాపకం రాయక తప్పదని రాస్తున్నా. నాటి పరిస్థితులు తెలియజేయాలన్నదే నా అభిమతం, ఆలోచనల ఉరవడిలో ముందు వెనుకలూ ఉండచ్చు, పొరబాటుంటే మన్నించి తెలపండి. టపా చాలా పెద్దయిపోయింది,తప్పలేదు. మన్నించండి.}

ఒకప్పుడు గోజిలు ఒక జిల్లాయే. ఇప్పుడంటే ఇలా ఉన్నాయిగాని ధాత కరువుకి 1816-17 తిండీ నీళ్ళూ లేక గోజి అల్లాడిపోయింది, అనేక మంది చనిపోయారు కూడా. నాడు బతకడానికి బంకమట్టి తినేవారంటే నేటివారు నమ్మలేరు కూడా. పెరుగులో బంకమట్టి పిసుక్కుని తాగేవారని తన అమ్మమ్మ చెప్పిన మాట,అమ్మ చెప్పింది.ఆ తరవాత కాటన్ గోదావరి మీద ధవళేశ్వరం దగ్గర ఆనకట్టు కట్టడంతో(1852) గోజి రూపే మారిపోయింది.

ఆ తరవాత కాలంలో ఆనకట్టు 1852, నుంచి తూర్పు ప్రధాన కాల్వ,మధ్య డెల్టా ప్రధాన కాల్వ, పడమటి ప్రధాన కాలవ ఏర్పడ్డాయి, దీనితో పాడి పంటతో పాటు రవాణా కూడా ఈ కాల్వలు, వీటినుంచి చీలిన కాల్వల ద్వారా జరిగేది.ధవళేశ్వరంలో బయలు దేరిన ప్రధాన కాలవ వేమగిరి దగ్గర రెండుగా చీలి ఒకటి మెరక కాల్వ కాకినాడకి, గోదారి గట్టు వెంట చీలిన కాలవ కోటి పల్లికి చేరుతాయి.  వేమగిరి దాటిన తరవాత మెరక కాలవ కి కడియం స్టేషన్ దాటిన తరవాత మరొక చీలిక. కుడి వైపు కాలవని నల్ల కాలవని,ఎడమవైపు కాలవని ఎర్ర కాలవని అంటారు. ఇక్కడి నుంచి ఈ నేల స్వభావం ఎరుపు నలుపులు స్పష్టం గా ఉంటాయి. నల్లకాలవ మీద కడియం దగ్గర ఒక లాక్ ఉంది. చాలా కాలం ఒకటే ఉండేది. ఎర్ర కాలవ మీద లాకు లేదు. ఆ తరవాత కాలంలో ఎర్రకాలవ మీద కూడా లాక్ కట్టేరు. ఇలా ఒక కాలవ రెండుగా చీలి వాటి రెండిటి మీద లాకులు కట్టడం ఇక్కడే ప్రత్యేకత అనుకుంటా. పుట్టింది పగోజి ఐనా బతికింది తూగోజి కనక తూగోజిని చాలా దగ్గరగా పరిశిలించా, జీవితంలో. నాకు రెండు జిల్లాలంటే ఎక్కువ మక్కువ.

రావులపాలెం వంతెన కట్టక ముందు తూగోజిలో ప్రధాన రహదారులు, రాజమంద్రి-కాకినాడ కాలవగట్టు రోడ్డు ద్వారపూడి మీదుగా, రాజమంద్రి-కాకినాడ రోడ్డు రాజానగరం మీదుగా, మద్రాస్-కలకత్తా ట్రంక్ రోడ్డు, రాజానగరం మీదుగా,పేరు ట్రంక్ రోడ్ గోతులు గుంటలతో సింగిల్ మార్జిన్ రోడ్. కాకినాడ-పిఠాపురం రోడ్డు, చిత్రాడ మీదుగా. ఈ పిఠాపురం మద్రాస్-కలకత్తా రైల్ లైన్ మీద ఉంది. దాటి ముందుకెళితే కత్తిపూడి, ఇక్కడ ట్రంక్ రోడ్ కలుస్తుంది.  కాకినాడ-కోటిపల్లి రోడ్డు, కాకినాడ నుంచి రామచంద్రపురం, మండపేట మీదుగా కపిలేశ్వరపురం,మండపేట నుంచి-ఆలమూరు గోదావరిగట్టుకు ముందుకెళితే జొన్నాడకి అదే రావులపాలెం వంతెనకి.రామచంద్రపురం నుంచి ద్రాక్షారామ ఆపైన యానాం. ఇక మెట్ట వైపు రాజమంద్రి నుంచి కోరుకొండ-గోకవరం-రంపచోడవరం, ఆపైన భద్రాచలం వెళ్ళేందుకు రోడ్డు లేదు.ఇవే ప్రధాన రహదారులు.

ఇక టెలిపోన్ ఎక్స్ఛేంజిలైతే రైల్ లైన్ పక్కన ఉన్నవే. రాజమంద్రి,సామర్లకోట, కాకినాడ,పిఠాపురం,తుని. ఆ తరవాత కాలంలో అనపర్తి, అమలాపురం,అంబాజీ పేట, మండపేట.ఇవి మేన్యుయల్ ఎక్స్ఛేంజిలు మిగిలినవన్ని చిన్న చిన్న ఆటో ఎక్స్ఛేంజిలు.

కోనసీమకి ప్రయాణ మార్గాలు కోటి పల్లి రేవు దాటితే ముక్తీశ్వరం..అమలాపురం. రాజమంద్రి నుంచి బొబ్బర్లంక లాంచి. అక్కడనుండి బస్సులో రావులపాలెం,కొత్తపేట, అంబాజీ పేట నుంచి అమలాపురం అలా ముందుకుపోతే ఓడరేవు. అంబాజీ పేట సెంటర్ నుంచి, గన్నవరం అదే అక్విడక్టు గన్నవరం, ముందుకుపోతే రాజో,లు ఆతరవాత సఖినేటిపల్లి. ఆ తరవాత అంతర్వేది. గోదారి పాయ రేవు దాటితే నరసాపురం (పగోజి). అమలాపురంలో కొంకాపల్లి ప్రసిద్ధి, జటకాబళ్ళకి. బస్సులు తక్కువ దగ్గర ప్రాంతాలకి జటకా బళ్ళే శరణ్యం. కోనసీమకి ప్రయాణం అంటే ఒక రోజు పట్టేది. ఇటువంటి కాలంలో గోదావరి దాటడానికున్న సాధనాలు రాజమంద్రి-కొవ్వూరు మధ్య రైల్ వంతెన ఒకటే మార్గం. మిగిలినదంతా నీటి రవాణాయే.తూగోజిల్లాకి కరంటు వచ్చిన కాలం 1950 ప్రాంతం.నాటి రోజుల్లో సీలేరు జల విద్యుత్తే శరణ్యం. అదుగో అటువంటి సమయంలో రావులపాలెం దగ్గర వంతెన కట్టాలని ప్రయత్నం మొదలయింది.ఈ ప్రయత్నానికి ముందుగా చెప్పుకోవలసినవారు కళా వేంకటరావుగారు,కొత్తపేట సుబ్బరాజు గారు. .

రావులపాలెం బ్రిడ్జి అనేది ఒక వంతెనకాదు, అనేక వంతెనల సముదాయం. తూగోజినుంచి పగోజికి కార్లో వెళ్ళాలంటే దాటవలసిన వంతెనలు వరసగా. ధవళేశ్వరం-కోటిపల్లి కాలవ జొన్నాడ దగ్గర, ఆ తరవాత గౌతమి మీద పెద్దవంతెన. అది దాటి ముందుకెళితే అమలాపురంకాలవ, అది దాటితే రావులపాలెం, ముందు కెళితే గన్నవరం కాలవ, అది దాటితేగోపాలపురం కాలవ. ఇదీ దాటితే వశిష్ట మీద గోపాలపురం-దొంగరావి పాలెంల మధ్య వంతెన.అది దాటితే సిద్ధాంతం కాలవ, అలా దొంగరావిపాలెం చేరితే రెండు కిలో మీటర్లలోపు సిద్ధాంతం అమ్మయ్య తూగోజి నుంచి పగోజి చేరేం,మొత్తానికి, ఈ మధ్యలో ఎన్ని పిల్లకాలవలో లెక్కేట్టలేదు.

ఈ వంతెనలను కట్టడానికి జొన్నడ నుంచి మొదలు గన్నవరం కాలవ మీద వంతెన దాకా వంతెనలను ఇంజినీర్స్ ఇండియా అనే సంస్థ, ఆ తరవాత వంతెనలను గామన్ ఇండియా సంస్థ కాంట్రాక్ట్ తీసుకున్నాయి. జొన్నాడ దగ్గరకి చేరాలంటే రాజమంద్రి నుంచి రెండు దార్లు, ఒకటి ధ్వళేశ్వరం-కోటిపల్లి కాలవ గట్టు, రెండవది రాజమంద్రి నుంచి కాకినాడ కాలవ గట్టున ద్వారపూడి అక్కడినుంచి మండపేట ఆ ముందు ఆలమూరు ఆ తరవాత జొన్నాడ ఒక చిన్న పల్లెటూరు, నాటికి. ఫోన్ లేదు, ఎలా? అందుకుగాను ఆలమూరులో ఒక పది లైన్ ల చిన్న ఆటో ఎక్స్ఛేంజి పెట్టేరు. దీనిని మండపేటకి కలిపేరు. మండపేటనుంచి రాజమంద్రికి రెండు ట్రంక్ లైన్లు, స్థంబాలమీద. ఆలమూరులో పెట్టిన పదిలైన్ల ఆటో ఎక్శ్ఛేంజిలో Phone No.1 Exchange. No.2 పోస్టాఫీసు, No.3 ఇంజినీర్స్ ఇండియా సైట్ ఆఫీసు, No.7 Sree.మల్లూరి పాపయ్య Landlord అనే వారి ఫోన్. ఇవే ఆ నాడు అక్కడి పోన్ కనక్షన్లు. ధవళేశ్వరం నుంచి కాలవగట్టున రావడానికి రోడ్ లేదు, అదీగాక ధవళేశ్వరం దగ్గర బయలుదేరిన ప్రధాన కాలవ వేమగిరి దగ్గర రెండుగా చీలింది. అదిగో అందులో గోదా రి గట్టు పక్క కాలవే కోటి పల్లి కాలవ. ఇక్కడ ఒక వంతెన కట్టాలి, అది కడితే మద్రాస్ కలకత్తా ట్రంక్ రోడ్ కు చేరేందుకు ఒక రోడ్, దాన్ని మిలిటరీ రోడ్ అనేవాళ్ళం. ధవళేశ్వరం ఆనకట్ట దాటి వచ్చిన భారీ వాహనాలు ట్రంక్ రోడ్ లాలాచెరువు కు చేరేందుకు వాడేదే మిలిటరీ రోడ్, కంకర రాళ్ళు పెద్దపెద్దవి కనపడుతూ ఉండేవి. అదే ఇప్పుడు నేషనల్ హైవే. అక్కడ వేమగిరి దగ్గర వంతెన కట్టేరు. ఆ తరవాత కోటి పల్లి కాలవపై జొన్నాడ దగ్గర వంతెన కట్టేరు. ఇప్పుడు ప్రధాన వంతెన పని మొదలయింది. గోదావరిలో నూతులు తీసి స్థంబాలు నిలబెట్టడం, ఒడ్డున ఆ స్థంబాల మీద పెట్టాడానికి గర్డర్లు తయారు చేయడం మొదలు పెట్టేరు.

సైట్ ఇంజినీర్ అచ్యుతరావు గారు, పేరు గుర్తుండిపోయింది.వారానికో పదిరోజులకో ఒకసారి పలకరిస్తుండేవారు. అందరూ ఒక సారి రండి వంతెన కట్టుబడి చూద్దురుగాని అని పిలిచేవారు, జీపు పంపుతాననేవారు. పని చేసేవాళ్ళం నలుగురం ఎప్పుడూ ఒకడు పలుపుతాడు తగిలించుకుని ఆఫీస్ లో ఉండక తప్పదు. మిగిలిన ముగ్గురిలో ఒకడు ఆఫీస్ లో ఉన్నవాడు డ్యూటి పూర్తైతే పంపేందుకు సిద్ధంగా ఉండాలి. ఏరోజు శలవు లేదు. మిగిలిన ఇద్దరూ కూడా చూసిరావడానికి కుదిరేది కాదు. అందుకు అచ్యుతరావు గారి కోరిక ఎప్పుడూ మన్నించలేకపోయాం, కాని ఫోన్ లో మమ్మల్ని చాలా ఆప్యాయంగా పలకరించేవారు, ఎప్పుడూ వారు మేము ముఖముఖాలు చూసుకున్నపాపాన పోలేదు. అంతే! అదంతే!!

మొత్తం ఒక టపాగా రాయడానికి ప్రయత్నించా కుదరలేదు,

సశేషం

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-శ్రీ లలితాష్టోత్తర శతకం-పరిచయం

శ్రీ లలితాష్టోత్తర శతకం-పరిచయం

మొన్ననోరోజు రాత్రి భోజనం తరవాత కళ్ళు కూరుకుపోతుండగా ఉయ్యాలలో కూచున్నా. ఇంతలో కోడలమ్మాయి, కొరియరొచ్చిందంటూ కవర్ చింపి ఓ పుస్తకం చేతికిచ్చి వెళ్ళింది. ఏంటని చూస్తే శతకం అని ఉంటే పద్యాల వాసనేసింది. మరో సారి చూస్తే శ్రీ లలితాష్టోత్తర శతకం అన్నది చూచి, ఏంటీ పేరే చిత్రంగా ఉందే అనుకుంటూ పుస్తకం తెరిచేటప్పటికి 66వ నామం దానికింద పద్యం కనపడ్డాయి. ఓహో అమ్మ నామాలని పద్యాలుగా రాశారనమాట. ఈ ప్రక్రియ కొత్తదిలా ఉందే అనుకున్నా! రచయిత్రి డా.గుఱ్ఱం సీతాదేవి గారు లబ్ధ ప్రతిష్టులు. ఇది తీరుబడిగా చూడాల్సిందే, అనుకుని నిద్రా దేవతని ఆహ్వానించా. మర్నాడు తీరుబడిగా మొదటినుంచి చదివా.

ఈ పుస్తకం గురించి బ్లాగులో రాస్తేనో అన్నది, మనసు! ఆగాగు! ఏంటీ ఈ పుస్తకం మీద సమీక్ష,విమర్శ, పరిచయం ఏం రాయాలన్నా నీకున్న అర్హతేంటో ఆలోచించావా! అని నిలవతీసింది,బుద్ధి. మనసు డీలా పడిపోయింది. వికల్పంలో పడిపోతుండగా అహంకారం, నీకున్న అర్హతేంటని కదూ అడిగావు? చదువులేకపోవడమే అర్హత. కారణం చెబుతా విను. చదువుకున్నవారికి ఇందులో ఛందస్సు, అలంకారం,భాష,శైలి ఇలా ఎన్నో కనపడతాయి. ఒకటి బాగుందనుకుంటారు, మరోటి బాగో లేదనుకుంటారు. ఈ చదువు రాని సామాన్యుడికి మనసుకి హత్తుకునేలా లలితంగా శ్రీ లలితాష్టోత్తరనామాలని పద్యాలుగా చెప్పినది, లలితమైన భాషలో బాగుందనిపించింది. అదే చెబుదామనుకున్నాడు, అదే పెద్ద అర్హత. నువ్వు చెప్పవోయ్ అని మనసుకు ఆర్డర్ వేసి పక్కకి తప్పుకుంది అహంకారం. మనసుకి హుషారొచ్చింది, బుద్ధి వెనక్కి తగ్గింది.. ఇక చిత్తంగారి గురించి చెప్పేదేలేదు. నామాలని పద్యాలని సహస్రం లో ఉన్న నామాలకి పోలికని బేరీజువేసుకుంటూ ఉండిపోయింది. మననం చేస్తూ ఉండిపోయాను. అవ్విధంబుగా మొదలైన ఈ శ్రీలలితాష్టోత్తర శతక పరిచయ కార్యక్రమంబెట్టిదంటేని……

రచయిత్రి శ్రీలలితా అష్టోత్తరనామ శతకం అని పేరు పెట్టినదే శ్రీ లలితాష్టోత్తర శతకంగా మార్చారు, ఇదీ బాగానే ఉంది. రచయిత్రి మనవిలో ”పలికెడిది భాగవతమట” అని పోతనగారు చెప్పినట్టుగా

పలికెడిది దేవి విభవము
పలికించెడిది తల్లి లలిత,పాయక రసనన్
పలికెద నా భవహరముగ
పలుకగ వేరొండు స్తుతుల పలుకగ నేలా!

అని చెబుతూ పోతనగారిని అనుకరిస్తున్నానని చెప్పి మరీ భాషా లాలిత్యా,న్ని మాటల పొందికను అనుసరించారు. శతకంలోని అన్ని పద్యాలను ఒకే ఛందస్సులో రాయడం, అందునా శ్రీలలితా దేవి నామావళిలోని అర్ధం,అంతరార్ధం చిన్న కంద పద్యంలో ఇమడ్చడం అంటే బహు కష్టమైన పని, కాని రచయిత్రి దానిని చాలా సునాయాసంగా అమ్మ దయవలన నెరవేర్చానని చెప్పేరు, బహుధా ప్రశంసనీయం. ఇలా చెప్పుకుపోతే చాలానే ఉన్నది, భాష మీద పట్టులేని నేను ఇంకా ముందుకుపోతే అపహాస్యంగా ఉంటుందని …… ఒక నామం దానికి సంబంధించిన పద్యం చెప్పి విరమిస్తాను.

శతకాన్ని తెరవగానే మొదటగా నా కళ్ళకి కనపడిన నామం ”ఓం పునరావృత్తి రహిత పురస్థాయై నమః” దీని గురించి ముచ్చటిస్తా. శ్రీలలితా సహస్రనామాలలో ఈ నామం ఇలా ఉంటుంది “ఓమ్! జన్మ మృత్యు జరాతప్త జన విశ్రాంతిదాయిన్యై నమః” అంటే ఆది శంకరులు చెప్పిన ”పునరపిజననం పునరపి మరణం, పునరపి జననీ జఠరే శయనం” మళ్ళీ పుట్టుక మళ్ళీ మరణం, మళ్ళీ పుట్టుక ఇలా చక్రవ్యూహంగా చావు పుట్టుకలు జరుగుతుంటాయి. జననం జరిగితే దాని వెన్నంటే మరణామూ ఉండి తీరుతుంది. ఈ జనన మరణాల మధ్యలో అవస్థలు, అవి బాల్యం,యౌవనం,కౌమారం,వార్ధక్యం. ఈ అవస్థలు ఆశ్రమ ధర్మాలలో కొనసాగుతాయి. ఆ ఆశ్రమ ధర్మాలు బ్రహ్మచర్య, గృహస్థు, వానప్రస్తం, సంన్యాసం. ఏ ఆశ్రమంలో ఉన్నా వృద్ధాప్యం తప్పదు. అదే జర దీనికి మారు పేరే రుజ. ఈ జరలో రుజాగ్రస్థమైన శరీరంతో వేదన పడి ఉపాధిని వదలి కొత్త ఉపాధిని,కొత్త తల్లి తండ్రుల వేటలో పడతాడు జీవుడు. ఇది జరుగుతూనే ఉంటుంది, కారణం కితం జన్మ నుంచి తెచ్చుకున్న కర్మ ఫల శేషం. ఏమిటీ కర్మలు? అవి ఆగామి, సంచితం, ప్రారబ్ధం. జన్మతో తెచ్చుకున్న ఫలశేషానికి కొంత తరుగో, మిగులో, చేరికో చేసుకుని మరు జన్మకి పట్టుకుపోతూంటాం. కర్మ ఫలం నిశ్శేషం కావడం జరిగేనా? అలా కర్మ ఫలం నిశ్శేషం ఐనపుడుగాని జీవుడు దేవునిలో ఐక్యంకాడు. అందుకే పుట్టుక చావు చక్రం నడుస్తూనే ఉంటుంది. మరి దీనినుంచి విముక్తి ప్రసాదించేదే అమ్మ శ్రీలలిత. ఇంత అర్ధాన్ని ఈ చిన్న పద్యంలో ఇమిడ్చిన రచయిత్రిదే అసలు ప్రతిభ, అది అమ్మ దయ కూడా. ఆ పద్యం ఇదే

జనన మరణ చక్రములను
హననముజేసి స్థిరమైన హర్మ్యమునందున్
అనయము నీ భక్తులకును
మనుగడ జేగూర్చునట్టి మాతరొ! లలితా!

ఇంకా చెప్పాలంటే చాలానే ఉంది, కాని ఇక్కడికి విరమిస్తా.

నామాట:- పిల్లలకి ఆస్థులు సంక్రమింపజేస్తాం. అలాగే కొంత గ్రంధాలయాన్ని కూడా తరవాత తరాలకి అందించాలన్నదే నా మాట. ఆ గ్రంధాలయంలో ఈ పుస్తకం తప్పక ఉండాలని నావిన్నపము. పుస్తకం ఖరీదు స్వల్పం, కొని చదవమని విన్నపం. ఆపై మీ ఇష్టం.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు- ఒక చిన్నమాట

ఎవరో!

నా బ్లాగులో టపాలు తీసుకుంటున్నారు గత పదేనురోజులుగా! ఎవరో అభిమానులే ఐ ఉంటారు. ఒక చిన్నమాట.

ఇ బుక్ చేసుకోడానికైతే, తయారు చేసిన ఇ బుక్కులున్నాయి, ఇది తెలిసి ఉండదనుకోను. ”కాదు! నాకు నచ్చిన టపాలు ఇ బుక్ చేసుకోడానికి” ఐతే మీ ఇష్టం. ఇంత కష్టం అవుసరమా? 🙂 కారణం ఎంచుకున్న టపాలు ఇ బుక్ చేయడానికి ఎంత కష్టం ఉంటుందో తెలిసినవాడిని కనక. ఇక ఎంచుకున్న టపాలను ప్రింట్ పుస్తకం వేయించుకోడానికి, ఐతే మీరలా వేయించుకోవడానికి నేను అనుమతి ఇవ్వను.

అభిమానం అన్నది వైరల్ జ్వరంలాటిది. అది పొంగినపుడు ఏం చేస్తున్నామో తెలియదు. నేనూ ఈ జ్వర పీడితుణ్ణే! ఒకప్పుడు. రెండేళ్ళ కితం ఈ జ్వరం వచ్చిన ఒక మనవరాలు ”బ్లాగ్ టపాలు ప్రింట్ బుక్ వేస్తాను” అంటే ”ఖర్చు చాలా అవుతుంది, బుక్ కొనేవారుండరు, భారీగా నష్టపోతావు వద్దని,  నీవు నష్టపోవడం నాకిష్టం లేదు . మనవారికి పుస్తకం కొని చదివే అలవాటిoకా కాలేదు”అని ఆపేశాను.

జ్వరం తగ్గు ముఖం పట్టక సంవత్సరంకితం మళ్ళీ ”ఎన్నిక చేసిన టపాలు ప్రింట్ బుక్ వేయిస్తా, మహా ఐతే నాకు ఐదువందల డాలర్లవుతాయి, నష్టమైనా బాధ లేదు. నాకు కావలసిన వాళ్ళకి బుక్ ఇచ్చుకుంటా”నంది. అప్పుడు చెప్పేను ఇలా ప్రింట్ పుస్తకాలేయించిన వారు పడిన బాధలు ఉదాహరణ చెప్పేను.”ఇ బుక్స్ ఉన్నాయి, అవి చాలు. అభిమానం ఉండచ్చుగాని, ఇంత సొమ్ము ఖర్చు పెట్టేటంత కాదని” అపేశాను. ఆతరవాతా మనవరాలు మాటాడటం మానేసింది, కోపం వచ్చి మాటాడటం మానేసినా బాధ లేదుగాని, తను నష్టపోవడం ఇష్టం లేకపోయింది. అందుచేత ఇప్పుడు టపాలు తీసుకునేవారికో చిన్నమాట, ప్రింట్ పుస్తకం వేయించి డబ్బులు వృధా చేయకండి. ఇదే నా విజ్ఞప్తి.ఈ సంగతి బ్లాగ్ ముఖంగా చెప్పక తప్పలేదు.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు- మేలుకొలుపు

Courtesy: You tube

మేలుకొలుపు

మేలుకోవయ్యా! కావేటి రంగా శ్రీరంగా మేలుకోవయ్యా!!

రంగనాథ స్వామికి మేలుకొలుపు భానుమతి కంఠంలో…

 

లోకాలనేలే స్వామికి నిద్ర,  ఆయనకు   మేలుకొలుపు. బలే ఊహ కదా! ఇది మానవులు చేసే చిత్రం. నవవిధ భక్తి మార్గాలలో సారూప్యం ఒకటి. ఇందులో భక్తుడు భగవంతుని తనలాగే ఊహించుకుని సేవించుకోవాలనుకుంటాడు, అందుకే ఈ మేలుకొలుపు. ఇక

కౌసల్యా సుప్రజారామ పూర్వా సంధ్యా ప్రవర్తతే

ఉత్తిష్ట నర శార్దూలా కర్తవ్యం దైవమాహ్నికం

అంటే రామా, లేవయ్యా తెలవారుతోంది లేనాయనా! నిత్య కార్యక్రమాలున్నాయి , లేచి నిర్వహించు అని గురువుగారు హెచ్చరించారు. ఇది మొదటి రోజు రాజసౌధం వదలిన రామునికి మేలుకొలుపు నదీ తీరంలో! రాముడు మళ్ళీ ఎప్పుడూ తెల్లరుతోంది లే అనే హెచ్చరిక విన్నట్టు కనపడలేదు.

 

ఇక ముందుకెళితే

వేంకన్నబాబుకి

ఉత్తిష్టోత్తిష్ట గోవింద   ఉత్తిష్ట గరుడ ధ్వజ

ఉత్తిష్ట కమలా కాంతా త్రైలోక్యం మంగళం కురు.

గరుడుడు ధ్వజంగా కలవాడా లేవయ్యా! లే!! లెద్దూ!!! ముల్లోకాలకీ మంగళం కలగాలంటే  లేవాలి, లే!!! మానవుని తొందర కనపడుతోందీ మేలుకొలుపులో,లే,లే,లే అంటూ తొందరపడుతూ తొందర పెడుతున్నాడు, భక్తుడు. . ఇలా మానవులలో మహరాజులు వంది మాగధులని మేలుకొలుపు కోసం నియమించుకునేవారు.

 

ఇదొక హెచ్చరిక….ఇలా నిర్నీత సమయానికి హెచ్చరిక చేయడం కోసం ఏభయ్యేళ్ళ కితం టెలిఫోన్ వ్యవస్థలో ఒక సర్వీస్ ఉండేది. బహుశః దీని గురించి చాలామందికి తెలియకా పోవచ్చు. This service was popularly known as morning alarm service or Wake up call. ఎందుకంటే ఇది పట్టణాలలో మాత్రమే ఉండేది. దీనికో నంబరు  176 , దానికి ఫోన్ చేసి ఫలానా నంబరుకు ఫలానా సమయంలో హెచ్చరిక, మేలుకొలుపు తెలపండి అన్నది ముందు బుక్ చేసుకుంటే, వారు phone పెట్టేసిన తరవాత మళ్ళీ ఆ నెంబర్ కి పిలిచి విషయం నిర్ధారించుకునేవాళ్ళం. ఇందుకు గాను ఆ హెచ్చరిక వినిపించిన తరవాత (After completion of the wake up call at the stipulated time.) రెండు కాల్స్ కి ఛార్జి చేసేవాళ్ళం.

 

చాలా మందికి తెలియని మరో సేవ సమయం చెప్పడం. దీనికి ఒక నెంబరు అది 174. దీనికి పిలిస్తే సమయం చెప్పేవాళ్ళం వరుసగా రెండు సార్లు. దీనికి ఒక కాల్ ఛార్జి చేసేవాళ్ళం.

 

అసలు సమయం చెప్పే వ్యవస్థ ఎందుకు ఏర్పాటయింది, దీనికో కారణం చెబుతా. ఐ.ఎస్.టి అనగా ఇండియన్ స్టాండర్డ్ టయిం నిర్ణయించేది 82.5 డిగ్రీల తూర్పు అక్షాంశం, longitude . గ్రీన్విచ్ లో రాత్రి పన్నెండు 00.00 గంటలైతే డిల్లీ లో ఉదయం 05.30 నిమిషాలవుతుంది.

 ఈ రేఖ డిల్లీ దగ్గరనుంచి, మన ఆంధ్రాలో అన్నవరం మీద  నుంచి   పోతుంది. దీనికోసమే అన్నవరంలో దేవాలయం పక్కగా సన్ డయల్ ఉన్నది, వెళ్ళినపుడు చూడండి . ఇక్కడ సమయం ఖచ్చితంగా Indian Standard time. ఐ.ఎస్.టి. ఇక దీని గురించిన ఒక టపా పలభాయంత్రం పెరుతో ఉన్నది, ఇదే బ్లాగులో.

 విషయాని   కొస్తే.డిల్లీలో సమయమే దేశం అంతా పాటించాలి,ఎలా? అందుకుగాను రోజూ మధ్యాహ్నం పన్నెండు గంటలకి డిల్లీ టెలిఫోన్ ఎక్ఛేంజి వారు ఆ సమయం చెప్పే  observatory కి ఫోన్ చేసి తమ మాస్టర్ క్లాక్ ని సరి చేసుకునేవారు. The time is taken from the Sun dial in the observatory. ఆ తరవాతనుంచి సాయంత్రం  నాలుగు గంటలకి కలకత్తా,బొంబాయి, మద్రాస్ ఎక్స్ఛేంజిలవారు డిల్లీ నుంచి సమయం తెలుసుకుని తమ  గడియారాలు మార్చుకునేవారు. ఆ తరవాత నుంచి మిగిలిన చిన్న ఊళ్ళ వారు సమయాన్ని చూపే గడియారాలు సరి చేసుకునేవారంటే, సమయాన్ని సరి చూసుకునేందుకు ఇంత వ్యవస్థ ఉండేదంటే నమ్మగలరా! కాని ఇది నిజం. 

 

మిగిలిన చిన్న ఊళ్ళలో ఫోన్ ఎత్తీ సమయం అడిగితే ఊరకనే చెప్పేవాళ్ళం. పల్లెలలో ఇలా నిర్నీత సమయానికి లేపి హెచ్చరించే వ్యవస్థ లేకపోయినా రాత్రి డ్యూటీ వారిని, ఫలానా సమయానికి లేపండి అని అడిగితే లేపేవాళ్ళం.ఈ ఉదయమే మేలుకొలుపుల్లో ఎన్నెన్ని పదనిసలో…… 

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు- ఉపమా

ఉపమా

ఉపమా కాళిదాసస్య….కాళిదాసుగారికి ఉపమా అంటే ఇష్టమట.

కాలం గడిచింది.  కాళిదాసంతవాడు శ్రీనాథుడు,తెనుగునాట  మరీయన గ్రామీణవంటలు,పిండివంటలు,ఆటలగురించి క్రీడాభిరామమనే పుస్తకమే రాసేసారట. అందులో ఉపమా ఉండకపోతుందా అని నా సంశయం. ఆ తరవాత కాలంలో చెప్పుకోవలసినవారు కందుకూరి, గురజాడేగా, వారు కన్యాశుల్కంలో, ఉపమా గురించి చెప్పేరో లేదోగాని,  ముదిమి పెళ్ళికి ఏనుగులు,గుఱ్ఱాలు, లొట్టి పిట్టల వైనం చెప్పినట్టే ఉంది. ఉపమా గురించి లేదనుకుంటా. ఎంతైనా రాజసం వెళ్ళబోసినవారు కదా అందుకే గుఱ్ఱాలు,ఏనుగులు,లొట్టిపిట్టలు గుర్తొచ్చి ఉంటాయి. ఇక పల్లెటూరి కవి కాళ్ళకూరి నారాయణరావు గారు వరవిక్రయం నాటికలో, తనకొడుకుతో కాళింది పెళ్ళికి సింగరాజు లింగరాజు గారు రాయించిన వివాహ అగ్రిమెంట్లో, ఈ ఉపమా వైనం, వైనంగా జీడిపప్పుతో సహా అని ఉన్నట్టే ఉంది.

వీరిని గ్రామీణకవి అన్నారేం అంటారా? అయ్యో! వీరిది పగోజిలోని ఒకపల్లేటూరు,పుట్టిన ఊరు. అది మొగల్తూరుకు దగ్గరలో ఉన్న ”కొప్పఱ్ఱు” గ్రామం, వారి ఇంటిని దర్శించే భాగ్యం నాకు కలిగింది కూడా. దీనికేంగాని గౌరావఝుల సోదరులు,ఏంటో ఇంటిపేర్లే తప్పులతడకలైపోతున్నాయి,నేడు. అది గౌరావఝులకాదండీ! గౌరవ వఝుల సర్లెండి ఏదో వఝులగాని వీరేమన్నారుషా!

త్రికాల మేకకాలం వా జపేద్విఛ్ఛాన్ సునిశ్చలః
పీత్వాపీత్వా పునఃపీత్వా స్వర్గలోక మవాప్నుయాత్
కాఫీతీర్థ సమంతీర్థం ప్రసాదముపమా సమం
అయ్యర్ సదృశ దేవేశో నభూతో నభవిష్యతి!

వీరు కాఫీని వేంకటేశుని తీర్థంతోనూ, ఉపమాని ప్రసాదంతోనూ, అయ్యర్ ని వేంకటేశునితోను ఉపమా చేసేశారు. పొట్ట చేతబట్టుకుని బతుకుదెరువుకు దేశం మీదబడ్డ అయ్యర్ ని వేంకటేశునితో సమం చేసేరు. అదండి తెనుగువారి గొప్ప. పరాయివారి గొప్పదనాన్ని గుర్తిస్తాం తప్పించి మన సాటి తెనుగువాని గొప్ప ఛస్తే గుర్తించంగాక గుర్తించం…అంతే…అదంతే

అది సరేగాని అయ్యర్ చేసే ఉపమాకి ఎందుకంత రుచీ? ఇదీ అసలు కొచ్చను. రుచి వస్తువులతోనే రాదు,ఏదెంత మోతాడులో వేయాలో,ఎలా చేయాలో తెలిసినప్పుడే దానికి రుచి.అదే అయ్యర్ చేతి మేజిక్

ఉపమా చెయ్యడానికి కావలసిన సరుకులేంటీ? ఉపమా నూక, దీనినే కరాచీ అనేవారు చాలాకాలం. ఒకప్పుడు కరాచీ మనదే. మొన్న మిత్రుల మధ్య చర్చలో ఒక మిత్రుడు ”కాశ్మీర్ లో స్థలం కొని ఇల్లు కట్టాలని ఉంద”న్నాడు. దానికి మరో మిత్రుడు ”ఆగు కంగారు పడకు మరో రెండేళ్ళలో కరాచీ లోనో, లాహోర్ లోనే ఇల్లు కట్టుకుందువుగాని” అన్నాడు. అంతెందుకు కాంధహార్ మనదే, అదే శకుని ఊరు. మొన్నటి వరకు బంగ్లా మనదేగా! మరచాను ఇప్పుడు మయన్మార్ అని పిలుస్తున్న బర్మా మనదేశంలో భాగమే! సుదూరంగా కనపడే ఆస్ట్రేలియా కూడా మనదేనండోయ్! దీన్ని సువర్ణ ద్వీపం అనేవారట… నేడు ఇంటికొకరు అమెరికాలో ఉన్నట్టు నాడు విశాఖ చుట్టు పక్కల జిల్లాలనుంచి ఇంటికొకరు రంగంలో ఉండేవారు, ఆ రంగమే రంగూన్. ”రంగమెల్లిపోదామే నారాయణమ్మ” జానపద గీతం. ఇలా ఎంత జానపద సాహిత్యం మరుగున పడిందో. బర్మా టేకు కి ప్రసిద్ధి, మంచి కలప వ్యాపారమూ జరిగేది.రేషన్ షాపుల్లో బర్మా బియ్యం ఇచ్చేవారు. డేరా మేకుల్లా ఉంటుంది అన్నం అనుకునేవారు. కాలే కడుపుకు మండే బూడిద, ఆరోజుల్లో అదీ గతి లేదు, ఇక్కడ.

Courtesy:Whats App

దానికేంగాని.
అయ్యరు చేసే ఉపమా విధానంబెట్టిదనగా……

ఉప్మా నూక అదే కరాచీ
జీడిపప్పు.
నెయ్యి
నూనె.
శనగపప్పు.
మినపపప్పు.
ఆవాలు.
జీలకఱ్ఱ
కరివేపాకు.

అల్లం

. టమాటా ఇష్టాన్ని బట్టి.
పచ్చి మిర్చి (బజ్జీ మిర్చి)
పాలు.
ఉప్పు.
చిన్నబెల్లం ముక్క.
చిటికెడు పసుపు.

ఉపమా నూక జల్లించండి. జీడి పప్పును చిన్నచిన్న ముక్కలుగా తుంచండి. కరివేపాకును దూసి కడిగి సిద్ధం చేసుకోండి. టమాటాలని చిన్నముక్కలుగా తరుక్కోండి. పచ్చి మిర్చిని నిలువుగా నాలుగు భాగాలు చేయండి. అల్లం చిన్న చిన్న ముక్కలుగా తరుక్కోండి.

లోతైన మూకుడు తీసుకోండి. ఖాళీ మూకుడు శుభ్రం చేసి స్టవ్ మీద కాలెయ్యండి. వేడేక్కిన మూకుడులో ఒక స్పూన్ నెయ్యి వేసి కరిగినదానితో మూకుణ్ణి తిప్పండి, మూకుడు నిండా అంటుకునేలాగా. ఇప్పుడు నూకని మూకుడులో పోసి దోరగా వేయించండి. తీసుకుని పక్కన పెట్టండి. జీడిపప్పు కూడా కొద్దిగా నెయ్యివేసి వేయించుకుని పక్కన పెట్టండి.

ఇప్పుడు నూనె కొంచం ఎక్కువ వేసి కాగనివ్వండి.  ముందుగా
శనగపప్పు, ఆ తరవాత మినపపప్పు వేయండి. కొద్దిగా వేగేక పచ్చి మిర్చి, అల్లం ముక్కలు వేయండి. ఆ తరవాత ఆవాలు,జీలకఱ్ఱ,కరివేపాకు,జీడి పప్పు పలుకులు, టమాటా చేర్చండి. ఆవాలు చిటపటలాడతాయి, కొంచం దూరంగా నిలబడండి, పొయ్యికి,అయ్యో! ఇదీ చెప్పాలమ్మా ఈ కాలం పిల్లలికీ ..కమ్మని వాసనొస్తుంది.రెండు గ్లాసుల నూకకి 3 గ్లాసుల నీళ్ళు పోయండి, వేగిన పోపులో. తగిన ఉప్పేసి కలపండి. బుల్లిగ్లాసుడు పాలు పోయండి. చిన్న బెల్లం ముక్క,చిటికెడు పసుపు వేయండీ!  ఎసరు కాగనివ్వండి ఆవిర్లొచ్చేదాకా.. నూక ఒక చేతులో అట్లకాడ మరో చేతిలో తీసుకోండీ. అవిర్లొస్తున్న నీటిలో నూక సన్నగా పోయండి, మరో చేతిలో ఉన్న అట్లకాడ తో కదుపుతూ.సరిగాకలియబెట్టకపోతే నూక ఉండకట్టేస్తుంది. ఉప్మా బాగోదు. నూకపోసేసి ఉండకట్టకుండా కలియబెట్టిన తరవాత, కొద్ది సేపు వదిలెయ్యండి. ఉపమా నీరు ఇగిరిపోయి గట్టి పడుతూ ఉంటుంది.

ఇప్పుడు నెయ్యి వెయ్యండి. మరికొంచం నెయ్యి పడనివ్వండి, అలాగని పోసెయ్యకండి. అయ్యరు నెయ్యి వెయ్యడు డాల్డా వాడుతాడు. మూతపెట్టండి, స్టవ్ ఆర్పేయండి. కొద్ది సేపు తరవాత ఉపమాని అట్లకాడతో తీసుకుని అరటాకు మీద వేసుకుంటే జారిపోతూ ఉంటుంది. దీనికి జోడీగా కొబ్బరి పచ్చడిగాని, గుల్ల శనగపప్పు పచ్చడి కాని తోడివ్వండి. నోట పెడితే ఆహా ఏమి రుచి అనరా మైమరచి… అదండి ఉపమా గొప్ప… చేసుకుతినండి…నాకు చెప్పద్దు..ఎలా ఉన్నదిన్నూ….

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-బొంగు భుజాన వైచికొని పోయెద

బొంగు భుజాన వైచికొని పోయెద

   తెనుగునాట తిరుపతి వేంకట కవులను తెలియనివారుండరని నమ్మకం. ”తెలుసు” అన్నవారికి రెండు దణ్ణాలు, తెలియదన్నవారికొక దణ్ణం, అలా ముందుకుపోదాం! ఈ కవుల గురించి చిరు పరిచయ ప్రయత్నం, మన్నించండి.

ఈ తిరుపతి వేంకట కవులన్నవారు ఇద్దరు. ఒకరు దివాకర్ల తిరుపతి శాస్త్రి, మరొకరు చెళ్ళపిళ్ళ వేంకట శాస్త్రి. ఇద్దరిది ఒక వూరుకాదు,బంధువులూ కారు. సహాద్యాయులు అనగా క్లాస్ మేట్స్, ఎక్కడా గురువుగారు చర్ల బ్రహ్మయ్య శాస్త్రి గారి దగ్గర. ఇద్దరికి మధ్య దశాబ్దం వయసు తేడా. అదేగాక ఒకరు పరమ సాత్వికులు మరొకరు…బుసకొట్టే….ఇక  కవిత్వం ఎలాచెప్పేరయ్యా ఇటువంటి ఇద్దరూ అంటే ”ఒక పద్యపాదం అతను చెబితే మరొకటి నేను చెప్పేవాడినన్నారు”, వేంకట శాస్త్రిగారు. ఇదీ అసలు విచిత్రం.

వీరి రోజుల్లో తెనుగునాట సంస్థానాలు ఉన్నాయి. రాజుల పరిపాలన అంతంత మాత్రంగా ఉన్నా, భాషను రాజులే పోషించారు. వీరిద్దరు కలిసి అష్టావధానం,శతావధానం చేసిన వారు. తమ పాండిత్యాన్ని లోకానికి తెలియజేయడం కోసం, సత్కారాల కోసం, వీరు రాజాస్థానల చుట్టూ తిరుగుతుండేవారు. అలా వివిధ ఆస్థానాలలో తిరిగినప్పుడు కలిగిన అనుభవాలను ”నానా రాజ సందర్శనం” అని పుస్తకం రాసేసారు. అదొగో అలా రాసిన పుస్తకాన్ని ఈ మధ్య శ్రీ రామక పాండురంగ శర్మగారు నెట్లో పెట్టేరు మిగతా కొన్ని పుస్తకాలతో,

 http://www.teluguthesis.com/2017/07/tirupathi-venkata-kavula-rachanalu.html

అందులో ఒక అనుభవం గురించి రాసిన విషయం అవధరించండి.

విశాఖపట్నం సంస్థానం, అధిపతి గోడె గజపతిరావు గారు. తిరుపతి వేంకటకవులు ఈ సంస్థానానికి వెళ్ళి దర్శనం కోసం అర్జీ పంపుకున్నారు. ప్రభువు అర్జీ చూడటం జరిగింది గాని అనుము,మినుము చెప్పలేదు. అంటే అవుననిగాని కాదనిగాని చెప్పలేదు. అసలిటువంటి అర్జీ కి సమాధానం చెప్పాలంటే ప్రభువుకు కూడా తెనుగు పూర్తిగా తెలిసి ఉండాలి. రసాస్వాదన చేయగలిగి ఉండాలి. కొద్దో గొప్పో కవులకు సత్కారమూ చెయ్యాలి. తమ దగ్గర ఉన్న కవులను వీరితో పోటీకీ దింపాలి, ఇది కవిత్వ పోటీగాని కుస్తీపోటీ కాదు, సభ చేయాలి, కవిత్వాన్ని సవాలూ చేయాలి, సమయస్ఫూర్తితో చెప్పిన దాన్ని ఆస్వాదించి ఆనందించాలి, దీనంతటికి సమయం కావాలి, మందికావాలి, సరే చిన్న తల్లి ముందు కావాలి. అందుకే ఈ ప్రభువు అనుము మినుము చెప్పక  వూరకుండి ఉంటారు. కవులేమో విశాఖలో ఉండిపోయారు. వచ్చిన తరవాత దర్శనం చేసుకోక వెళ్ళకూడదు, ఇది సంప్రదాయమూ కాదు. ఎలా? ప్రభువు నుంచి కబురుకోసం ఎదురుచూచి విసిగిపోయారు. మరోమారు అర్జీ పెట్టుకుందామని చింతించి, అర్జీని పద్య రూపంలో ఇలా రాసారు.

ఉ// సంగరశక్తి లేదు వ్యవసాయము సేయుట సున్న సంతలో

నంగడి వేసి యమ్ము టది యంతకు మున్నె హుళక్కి, ముష్టికిన్

బొంగు భుజాన వైచికొని పోయెద మెక్కడికేని ముష్టి చెం

బుం గొనిపెట్టు మొక్కటి యమోఘ మిదే కద! దంతిరాణృపా !

అర్ధం ఏంటీ? ”సేనలో చేరి యుద్దం చేయగల శక్తి లేదు, వ్యవసాయం చేయడం చేతకాదు, వర్తకం చేదామంటే మొదలే తెలియనిది.ముష్టి ఎత్తుకోడం తెలుసు. ఒక్క ముష్టి చెంబు కొనిపెట్టు, ఇంతకు మించి ఘనంగా ఏం చెయ్యద్దు, అదే గొప్ప, గజపతి రాజా” అన్నది.

ఈ అర్జీని అధికార్లు చూసారు, ప్రభువు దగ్గరకీ చేరిపోయింది. ఈ అర్జీ చూసిన ప్రభువుకి కోపం రాలేదు, కంగారు పడిపోయాడు, ఏం? ఎందుకూ… అదికదా కవుల గొప్పతనం. అర్ధమేంటో వివరంగా చూదాం.

ప్రభువు పేరు గజపతి దాన్ని ఎలా తర్జుమాచేసారు? దంతి, దంతావళము అంటే ఏనుగు అనగా గజము, ఏనుక్కి ఇలా పర్యాయపదాలు ఎనభై ఒక్కటి ఉన్నాయట, అదీ తెనుగు భాష గొప్ప.. రాణ్ అనగా పతి, ప్రభువు, సరే గజపతి అయిందిగా మళ్ళీ నృపా ఎందుకూ? అదేకదా గిల్లి జోలపాడటమంటే. నృపా అంటే రాజా అని అర్ధం మొత్తానికేమయింది?. దంతిరాణృపా అంటే గజపతిరాజా అని అర్ధం. సరే ముందుకెళదాం, అర్జీలో విశేషం చూదాం!

గజపతి రాజా! ”సంగరశక్తి లేదు”, అంటే మరొకరిని అణచేసి నంపాదించే శక్తి లేదు, ”వ్యవసాయము సేయుట సున్న”   కవితావ్యవసాయం చెయ్యడం అలవాటయి, అసలు వ్యవసాయం వెనకబట్టింది. ఇక, ”సంతలో నంగడి వైచి యమ్ముటది ముందె హుళక్కి”, వ్యాపారం చేయడం అన్నది ఒక కళ, అది అందరికి పట్టుబడదు.మాకంటావా ఏకోశానా వ్యాపార లక్షణమే లేదు. మరేం చేతనవునయ్యా అంటే! బొంగు భుజాన వేసుకుని ముష్టి ఎత్తుకోడం తెలుసు. బొంగు భుజాన వేసుకోవడం అంటే?

మామూలు కంటే ఎక్కువ లావున్నబోలు వెదురు కర్రని ”బొంగు” అనిగాని, వెదురు బొంగు అని కాని అనడం అలవాటు. ముష్టి ఎత్తుకోవడానికి చాలా మార్గాలున్నాయి. భారత దేశం అంటేనే వైవిధ్యం. ఇందులో కాశీ కావడితో ముష్టి ఎత్తుకోవడం ఒక అలవాటు, ఒక పద్ధతి. కాశీ కావడి తెలుసా? చెబుతా.  లావుపాటి వెదురు బొంగుకు  చివరలలో చిల్లులేస్తారు. అందులోంచి ఇత్తడి గొలుసులు వేలాడదీస్తారు, పైన శీల వేస్తారు. కిందకి వేలాడుతున్న గొలుసుల్ని”చేర్లు” అంటారు. వీటికి ఇత్తడి బిందె కింద భాగంలో ఉండేలాటి వాటిని అమరుస్తారు. ఇక ఈ కావడికి పసుపు బట్టకడతారు, కాశీ విశ్వేశ్వరుడు అన్నపూర్ణాదేవిని బట్టపై చిత్రించి వేలాడదీస్తారు. ఆపైన ఇలా ముష్టికి వచ్చేవారు కాషాయం ధరించి ముఖాన భస్మం ధరించి ఉంటారు. ఓ వీధిలో వారు చేరితే కాశీ విశ్వేసుని గురించి ప్రయాణం గురించి కథ చెబుతూ ”భవతి బిక్షాం దేహి” అంటారు అనగా ”బిచ్చం వెయ్యి తల్లీ” అని తెలుగులో అర్ధం. ఒక చెంబుతీసుకుని ఇంటింటికి వెళతారు. ఇది కంచు చెంబు పెద్దదిగా అనగా శేరు బియ్యం దాకా పట్టేదిగా ఉంటుంది. మరి కావడెందుకూ? కాశీ విశ్వేసుని పటం వేలగట్టడానికి, చెంబుతో కంటే ఎక్కువొచ్చిన బియ్యం తదితరాలని దాచుకోడానికి.

ప్రస్థుతానికొస్తే ఈ జంట కవులు కాశీవాసం చెసి వస్తూ కాశీకావడి తెచ్చుకున్నవారే! అప్పటికే బొంగు భుజాన వేసుకున్నవారే,  ఇది అందరికి తెలిసిన విషయమే! అందుకుగాను వీరు కాశీకావడి ఉన్నదిగాని ముష్టి చెంబు లేదు, అది కొనిపెట్టు, ఇంతకు మించి ఘనంగా చెయ్యద్దులే సన్మానం, అది కొనిపెడితేనే ఘనం.  నీవిచ్చే ముష్టిచెంబు పుచ్చుకుని మా దగ్గర కాశీ కావడితో ఎక్కడేనా అడుక్కుంటాం! మమ్మల్ని ఇక్కడినుంచిపోనీ!  కవులు పెట్టుకున్న అర్జీ అంతరార్ధం.

బొంగు భుజాన వైచికొని పోయద మెక్కడికేని అంటే కాశీకావడి( వెదురు బొంగుతో తయారు చేసినదానిని) భుజం మీదకి ఎత్తుకుని అడుక్కుంటూ పోతామన్నది అర్ధం.

  రాజుగారెందుకు కంగారు పడినట్టూ అదికదా అసలు మాట.  రాజుగారు మాటాడక ఊరుకుంటే చాలాకాలం సభ చెస్తానని ఊరించి అనుమూ,మినుమూ చెప్పక సంస్థానం నుచి తరిమేసాడనచ్చు. కవులు అడిగినట్టే ముష్టి చెంబు కొనిపెడితే ?ఈ కవులా సంస్థానా ల వెంట తిరిగేవాళ్ళు. మరో సంస్థానంలో విశాఖలో ఏమిచ్చారని ఎవరేనా కొంటె కోణంగి అడగకా  పోడు, వీరు దాని మీద చిలవలు పలవలుగా పద్యాలల్లి ముష్టి చెంబు చూపించాగలరు, అప్రతిష్ట కదా! అందుచేత సభ చేసి తీరాలి, తప్పదు. అదీ రాజుగారికి కలిగిన ఇరకాటం. కవయః నిరంకుశః అంటే ఇదే! ఆ తరవాతే జరిగిందీ వేరే చెప్పాలా?

నాటి రాజుగారూ లేరు, కవులూ లేరు అంతా కాలగతిలో కలసిపోయారు, కాని అక్షరం నిలబడిపోయి చరిత్ర చెబుతోంది, అదికదా అక్షరం గొప్ప. న+క్షరం అనగా నాశము కానిది.

అదీ బొంగు భుజాన వేసుకుపోవడం కత.

 

నామాటః  ఈ బ్లాగులో టపాలు రాయడం మానేసి చాలా కాలమే అయింది.  బ్లాగులో ఇప్పటికి 1115 వెయ్యిన్నూట పదేను టపాలున్నాయి. ఈ టపాతో 1116 వెయ్యిన్నూటపదార్లు. నేటితో ఈ బ్లాగుకు ఎనిమిదేళ్ళు నిండినవి.

స్వస్తి.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు- పన్నెండవ ఇ-బుక్

పన్నెండవ ఇ-బుక్

సామాన్యుని ఆవేదన

సామాన్యుని ఆవేదన

పుల్వామా లో జవాన్ల మరణానికి అశ్రువులు రాలుస్తూ అంజలి ఘటిస్తూ

మిత్రులొకరినుంచి వాట్సాప్ లో వచ్చిన మెసేజి యధాతథంగా.

మానవ హక్కులవారేరీ? ఊగ్రదాడిని ఖండించారా? కమ్యూనిస్టులేరీ? ఈ రోజు న్యూస్ పేపర్లలో వీళ్ళ ముఖాలే కనపడలేదే?

42 మంది సైనికులు చనిపోతే కనీసం ఖండించారా?

నక్సలైట్లు చనిపోతే పడిపడి ఏడ్చిన వరవరరావు నిన్న ఒక్క కన్నీటి బొట్టు ఐనా కార్చాడా?

టి.వి లలో పెద్ద డిబేట్లలో హరగోపాల్ గారూ ఎక్కడేనా కనపడ్డారా?

అరుణతార కన్నీటి పాటలు పాడే మన విమలగారు తమ పాట ఎక్కడైనా వినిపించిందా?

కులాల మధ్య కుంపట్లు పెట్టే కంచె ఐలయ్యగారూ చనిపోయిన ఈ అమర వీరుల కులాలగురించి ఆరా తీసారా?వాళ్ళమీద కూడా జవానులు స్మగలర్లు అనే బుక్ రాయండి వీలైతే!

దేశభక్తి మాకే నేర్పుతారా అంటూ చైనాకి భజన చేసే సీతారాం ఏచూరిగారూ కమ్యూనిస్టులు ఎక్కడ పండుకున్నారు ?

అసిఫా, అవార్డు వాపసీ, రోహిత్ వేముల,బీఫ్ ఫెస్టివల్,కిస్ ఫెస్టివల్,నక్సలైట్లు చనిపోతేనే స్పందిస్తారా?కొవ్వొత్తులన్నీ మీరులేక దిగులు పడుతున్నాయి. ర్యాలీ లేవి అని రోడ్లున్నీ పడిపడి ఏడుస్తున్నాయి.

మానవ హక్కులంటూ గోలపెట్టే ఆ సంఘాలవాళ్ళు ఎక్కడ దాక్కున్నారు?ఎక్కడేనా కనపడితే చెప్పండి పుల్వామాకి పంపించి ఆధారాలు సేకరిద్దాం

పెద్ద పెద్ద ఆర్టికల్స్ రాసి పోలిసుల పైన పడిపడి ఏడ్చే రాతగాళ్ళు ఏమి చేస్తున్నారు?

ఖచ్చితంగా వీళ్ళందరూ ఈ నరమేధాన్ని ఏంజాయ్ చేస్తుంటారు.

ఒక్క ట్వీట్ లేదు..ఒక్క పోస్ట్ లేదు ఒక్క ఆర్టికల్ లేదు ఇకనైనా గుర్తించండి వీళ్ళ ద్వంద విధానాల్ని.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-ఏది మంచిదంటారు?

ఏది మంచిదంటారు?

మొన్ననో తెలిసినవారు పలకరించడానికొచ్చి ”అమ్మాయి ఎమ్.బి.బిఎస్ అయింది, ముందు ఏం చేస్తే బాగుంటుందంటారు?” ప్రశ్నించారు. ”చదువుకోనివాణ్ణి నేనేం చెప్పగలనండీ!” అనేశాను. ”జీవితం చూసినవారు కదా!” జవాబొచ్చింది. అంతకు ముందు నడుస్తున్న విషయం పక్కదోవ పట్టించడానికి చేస్తున్న ప్రయత్నంగా తెలిసిపోయింది. ఇంతలో అక్కడే వుండి మా సంభాషణ వింటున్న మా సత్తిబాబిలా ఆదుకున్నాడు నన్ను.

నేటి రోజులకి సరిపడినవి, అవసరమైనవి, ప్రతిచోట కావలసినవి ఈ వైద్య శాఖలు. 1.కళ్ళ డాక్టరు 2. సుగర్ డాక్టరు 3. సైక్రియాట్రీ అనో మరేదో అంటారట, కాని పల్లెప్రజలు మాత్రం పిచ్చి డాక్టర్ అనే అంటారు. ఈ శాఖల వైద్యులు పల్లెలలో కూడా చాలా అవసరంగానే ఉన్నారు. అమ్మాయిని ఇందులో ఏదో ఒకదాన్లో చదివించి ఆపైన , అమ్మాయి చదువుతున్న శాఖలో అబ్బాయిని చూసి పెళ్ళి చేసేయండి. ఆ తరవాత అబ్బాయి ఊళ్ళోనో, మీ ఊళ్ళోనో ఆసుపత్రి తెరిచేయండి, డబ్బే డబ్బు.

”అంత తేలిగ్గా చెప్పేసేరు, ఇవే ముఖ్యమని ఎలా చెప్పగలరు, ఇవే డబ్బు సంపాదించడానికి మంచివ”నీ ప్రశ్న వచ్చింది.

దానికి మా సత్తిబాబు ”అదా అనుమానం, ఐతే వినండి.”

తినడానికి తిండి ఉన్నా లేకపోయినా, ఎక్కడ చూసినా ఎవరిదగ్గర చూసినా, ఆండ్రాయిడ్ ఫోన్ చేతిలో లేనివారు కనపట్టం లేదు, నెట్ కనక్షన్ లేని ఫోన్ లేదు. ఏ పరిస్థితులలోనూ ఫోన్ వదిలేవారు కనపట్టం లేదు.చిన్న పిల్లలనుంచి ముసలాళ్ళ దాకా అందరూ తలవంచుకుని కూచునేవారే! ఫేసు బుక్కో,బ్లాగులో, ట్విట్టరో మరోటో మరోటో. పక్కన ఆటం బాంబు పడినా తలెత్తే సూచన కనపట్టం లేదు. అంతా యోగుల్లాగా తపస్సు చేసుకుంటున్నట్టుండేవారే! ఇక వీళ్ళలో కళ్ళ జోడు లేకుండా ఉన్నవాళ్ళు బహు తక్కువా! అందరికి కొంచం ఇంచుమించు నేత్రరోగం ఉన్నట్టే! ”ఊరినిండా రోగమైతే డాక్టర్ కి పండగ”ని సామెత కదా! పక్కనే కళ్ళజోళ్ళ షాపూ, మందుల షాపు సరే సరికదా! అంచేత కంటి డాక్టర్ మంచిది.

ఇక ఫోన్ తో పాటు పూరిగుడెసెలో కూడా ఉన్నది తల్లి మాలచ్చి టి.వి. నెలకి రెండొందలనుంచి మూడొందలు ఖర్చు. ఉదయం నిద్ర లేచింది మొదలు మళ్ళీ పక్కమీద పడి కునుకు తీసేదాకా టి.వి వదలిపెట్టిన ఆడకూతురు లేదు, మగాడూ లేడు. మా ముఖ్యమంత్రిగారు ఇరవైనాలుగు గంటలూ కరంటిచ్చేస్తున్నారు. టి.వీ కట్టేసే సావకాసమే లేదు. సీరియలో మరోటో మరోటో తప్పించి ఇహ లోకంలో ఉన్నవారే కరువు, ఇంటికెళ్ళి పిలిస్తే పలికే దిక్కు కనపట్టంలేదు,బెల్లు కొట్టినా చలనం లేదు. ఇక భోజనం చేసేటపుడు కూడా టి.వి చూస్తూనో, ఫోన్ చూస్తూనో తింటున్నారు. ఎంత తింటున్నారో, ఎంత కావాలో తెలియటం లేదు. ఇంటిలో భోజనానికి తోడు బజారు సరుకులూ తింటూనే వున్నారు. కూచున్నచోటనుంచి లేచి కాలు కదిపిన పాపాన పోవటం లేదు.పిల్లలనుంచి పెద్దలదాకా అన్నీ గజం పన్నాలే. నాలుగడుగుల దూరంలో ఉన్న దగ్గరికి కూడా బండి లేక కదిలినవారు లేరు. ఈ ఫోన్, టి.వి ల మూలంగా అతృత పెరిగి చిన్న వయసుకే అందరు విపరీతంగా తింటున్నారు, తెలియకుండానే. ఒళ్ళు పెరిగిపోతోంది, సుగర్ వచ్చేస్తోంది. అసలది ఎందుకొస్తోంది? ఆలోచించినవారు లేరు, ఆహార విహారాలలో మార్పు కావాలని చెప్పేవారు లేరు,చెప్పినా వినేవారూ లేరు. అంతా సుగర్ పేష్ంట్లే! ఫాస్టింగ్ మూడొందల స్కోరు తగ్గినవారు లేరు. కొంత కాలానికి గుండె జబ్బు ప్రవేసిస్తుంది, అది తరవాత మాట. అందుచేత సుగర్ డాక్టర్ కావలసినంత అవసరం. ఇది నిత్యకల్యాణం పచ్చతోరణం. ఇన్ పేషంట్ల బాధ తక్కువ. పక్కనే టెస్టింగ్ లేబ్, ఆ పైన మందులకొట్టూ ఎలాగా ఉండేవే. అంచేత సుగర్ డాక్టర్ చదవడం మేలు. అంతా గలగలే.

ఇక సైక్రియాట్రిస్ట్, వీరి అవసరం నేడు పట్టణాలకంటే పల్లెలలోనే ఎక్కువ కనపడుతోంది. పల్లెలలోనే సెల్ ఫోన్ లూ టి.వీ లు ఎక్కువ కనపడుతున్నాయి. పట్టణాలలోని అన్ని సౌకర్యాలూ నేడు పల్లెలలో కూడా ఉన్నాయి. నెట్టు లేని ఫోన్ లేదు, చిత్తు కాగితాలు ఏరుకునేవారి దగ్గర కూడా ఏండ్రాయిడ్ కనపడుతోంది. నెట్టు చాలా చవకా ఐపోయింది. భోజనమైనా మానేస్తాంగాని నెట్టు మానెయ్యలేమంటున్నారు, అందరూ. ఇక నెట్టులో రకరకాలు, ఉద్వేగాలు,మోసాలు, ద్రోహాలు. సమాజంలో ఉన్నదంతా ఇందులోనే ఉంది, ప్రస్తుతం సమాజం వేరుగా లేదనిపిస్తూంది. మనుషులు కనపడకుండానే అన్నీ జరిగిపోతున్నాయి. కొన్ని చోట్ల ఆ తరవాత మనుషులు కనపడీ, ఆ మత్తులో జరగ కూడనివే జరిగీ పోతున్నాయి, చేతులు కాలేకా ఆకులూ పట్టుకుంటున్నారు. దీనిలోంచి బయటపడలేక పిచ్చి పిచ్చిగా మాటాడేవారు, పిచ్చి పిచ్చి పనులు చేసేవారు పెరిగిపోయారు. ఇదంతా డోపమైన్ పరిమాణం సరిగా పెరగక, ఆశించినంత దొరకక,పడే బాధ. అంతా ఆనందం వెతుక్కునేవారే. తాత్కాలిక డోపమైన్ పరిమాణం పెంచుకోడానికి ప్రయత్నాలే, లైకులు, ఇతర రూపాలలో. ”ఆనందో బ్రహ్మ”, అంటే ఆనందమే దేవుడని అర్ధం. మరి ఈ దేవుణ్ణి ఆనందంలో వెతుక్కునేవారంతా శాశ్వత డోపమైన్ పరిమాణం పెరిగే పనులు మాత్రం చేయటం లేదు.

అంచేత ఈ సైకియాట్రీ కూడా చాలా బాగా ఉంది. దీనికీ ఇన్ పేషంట్ల సమస్య తక్కువ.

ముగించేస్తునా! మొదటిదానికి కొంచం పెట్టుబడి,బిల్డింగూ కావాలి, చాలా పరికరాలూ కావాలి, అందరికి సాధ్యం కాదు. ఇక రెండు మూడిటికి కొన్ని గదులు చాలు. వైద్యానికి తోడు, టెస్టింగ్ లేబ్, మెడికల్ షాప్ పెట్టుకుంటే ఆదాయం పులగం మీద పప్పే అని ముగించాడు.

వచ్చినాయన లేస్తూ నిజమేనండి, మీరు చెప్పినది, అన్నీ ఆలోచించే అమ్మాయిని సుగర్ డాక్టర్ గా చేస్తున్నాము, అంటూ శలవని వెళ్ళిపోయారు.

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-Room No.111

Room No.111

పల్లెలలో సప్తమం అన్నదానిని ఆరునొకటి అనడం అలవాటు. ఎందుకంటే ఈ సప్తమ శబ్దానికి తెనుగులో రోదన ధ్వనించే మాట సమానార్ధకం కనక. సప్తమం అన్నది తెలుగులో రోదన ధ్వనిని సూచిస్తుందని వాడరన్నాగాని ఆ అంకె అశుభమని ఎక్కడా చెప్పలేదే! రోదన ధ్వని సూచించనిమాట వాడుకలో ఉన్నది వాడతారనీ లేదా ఆరున్నొకటి అనిగాని, ఒత్తి ఆరున్నొక్కటి అనిగాని పలుకుతారంతే! సప్తస్వరాలంటారు, రోదనని ఆరున్నొక్క రాగమనీ అంటారు. ఇందులో మూఢనమ్మకమే లేదు. కాదు రోదన ధ్వని సూచించే మాటే మాకు ముద్దంటే, శుభకార్య సమయంలో రోదన ధ్వని సూచించే మాటే వాడతామంటే కాదనేదేలేదు. శుభం, లోకో భిన్న రుచిః కదా!

7 is a prime number ( Last and biggest single digit prime number)

అసలిలా ఆరున్నొకటి లాటి పూర్వ కవి ప్రయోగాలున్నాయా? ఆధారాలున్నాయా! ఆహా! దివ్యంగా ఉన్నది చిత్తగించండి. పోతనగారి మాట.

ఒంటివాడ నాకు నొకటి రెండడుగుల
మేర యిమ్ము సొమ్ము మేర యొల్ల
గోర్కెదీర బ్రహ్మకూకటి ముట్టెద
దానకుతకసాంద్ర దానవేంద్ర!…భాగ..స్కం..౮…౫౬౬

పై పద్యంలో మాయావటువు బలి చక్రవర్తిని ఒకటి రెండడుగులు దానమిమ్మని అడిగాడు, మూడడుగులనలేదు. ఇలా అడిగితే అది మూడదుగులు అని ఈ పద్యం ద్వారా తేలింది చూడండి.

గొడుగో జన్నిదమో కమండులువొ నాకున్ ముంజియో దండమో
వడుగేనెక్కడ భూము లెక్కడ కరుల్ వామాక్షు లశ్వంబు లె
క్కడ నిత్యోచితకర్మ మెక్కడ మదాంక్షామితం బైన మూ
డడుగుల్ మేరయ త్రోవ కిచ్చుట బ్రహ్మాండంబు నా పాలికిన్…..౫౭౧

మయావటువు అలా అన్నాడన్నారు పోతనగారు. పై పద్యములో ఒకటిరెండన్నది ఇక్కడ మూడని స్పష్టం చేసారు. అలాగే ఆరున్నొకటి అన్నది రోదన శబ్దాన్ని వాడకుండడానికి తప్పించి వేరు కాదు.

ఇక పదమూడు అన్నది అప్రాచ్యులు వాడరు, దానిని మన వారు ,మూఢనమ్మకం వారిది అనరు, కాని మన దగ్ధయోగాలు కొద్దిగా ఉన్నవైనా మూఢనమ్మకని మాత్రం ధ్వజమెత్తుతారు, ఎంతైనా మెకాలే పుత్రులు కదా! చదువుకున్నవారాయె! నాకైతే ఈ పదమూడన్నదీ అశుభమే కాదు.

13 is a prime number consisting of two smallest prime numbers.

జీవితంలో జరిగిన ఒక సంఘటన, ఒక రూం నంబర్ గురించి.

నలభై ఏళ్ళ కితం మాట, జూనియర్ ఇంజనీర్ గా ఎంపికయ్యా, పోటీ పరిక్షలో. ఎస్.ఎస్.ఎల్.సి మాత్రమే చదువుకున్నాను గనక ఇంజనీరింగ్ కి తగిన అర్హత కోసం పదునాల్గునెలలు ట్రయినింగ్ అవమని జబల్పూర్ పంపించారు. బయలుదేరుతూనే నాతో కూడా ఇద్దరు స్నేహితులున్నారు, సర్వమూ భారం నా మీద వేసి, ఒకరు నాతో నేను బయలుదేరే ఊరునుంచి, మరొకరు విజయవాడ నుంచి.. గంగా కావేరీ అర్ధ రాత్రి ఎక్కి మర్నాడు అర్ధ రాత్రికి జబల్పూర్ లో దిగేం.

మిలిటరీ లో పని చేస్తూ అక్కడున్న బావగారొచ్చి స్వాగతం పలికారు,స్టేషన్లో. అప్పటికి నాతో ఉన్న ఇద్దరితో మరికొంతమంది చేరడంతో మొత్తం ఎనిమిదిమంది అయ్యాం. ఇంటికెళదామంటే, ”మీతో రాలేను, ఉదయమే అందరం తిన్నగా ట్రయినింగ్ సెంటర్ కి వెళ్తాము, వీళ్ళని వదలి రాన”న్నా! ”అందరూ వచ్చేయండి, వేన్ తీసుకొచ్చా, పెద్ద హాల్ ఉన్నది, రాత్రి పడుకోడానికి, ఉదయం నేనే తీసుకెళతాను, మన ఇంటికి ఎదురుగా ట్రయినింగ్ సెంటర్ గేటు”, అంటే అందరం పొలోమని వేన్ ఎక్కేసేం. ఇంటికెళ్ళగానే చెల్లాయి స్వాగతం చెప్పి ఆ రాత్రివేళ టీ ఇచ్చి అందరికి సత్కరించింది. ఉదయం టిఫిన్ చేసిన తరవాత మమ్మల్ని సెంటర్లో మా హాస్టల్ దగ్గర వదిలేసి వెళ్ళేరు, బావగారు.

ఒక రూం కి ముగ్గురు, మూడు రూం లు కావాలి. గ్రవుండ్ ఫ్లోర్లో రెండు రూంలు ఉన్నాయనీ వాటి నెంబర్లు 111, 112 మరో రూం పైన మొదటి అంతస్తులో ఇస్తాననీ చెప్పి చెప్పేడు కేర్ టేకర్. ఛ! రూం నె0బర్ 111 బాగోలేదు వద్దనుకున్నారంతా, 112 తీసుకున్నారు ఒక ముగ్గురు. ”ఏంటో! ఏ బేచ్ వాళ్ళూ 111 రూం నెంబరు వద్దంటున్నారేంటో” అని గొణుక్కునాడు కేర్ టేకర్. ”111 రూం కి తేడా ఏమైనా ఉన్నదా” అడిగాను. ”లేదండీ రూం ఫస్ట్ క్లాస్” అన్నాడు. ”ఐతే ఆ రూం నాకివ్వు” అన్నా. ”ఇస్తాను కాని ఒక మాట, ఆ తరవాతొచ్చి నాకు రూం మార్చు, అంటే మార్చనని” చెప్పేసేడు. ”ఆ రూం లో తలుపులు, వగైరా బాగోకపోయినా, లైట్ ఫేన్ పని చేయకపోయినా రూం మార్చమంటా తప్పించి నెంబర్ కోసం రూం మార్చమనను, సరేనా?” అంటే నాకేసి వింతగా చూసారంతా!

నాకూడా ఉన్న నా స్నేహితుడు సుబ్బు” ఏయ్! అందరూ వద్దనుకున్న 111 రూం మనకి మాత్రం ఎందుకూ” అని గునిసాడు. ”చెబుతానుండు” అని రూం కోసం వివరాలిచ్చి, సంతకం పెట్టేసేను. కొంచం సేపు ఉండండి రూం లు తుడిపించి చెబ్తా అనడం తో అక్కడే కూచున్నాం సామాను మీద. మా సుబ్బు 111 గురించి చెబుతానన్నావు అనడం తో ఒక చిన్న కాగితం తీసుకుని 111 సంఖ్య వేసి చివర ఒకట్లను కిందికి సాగదీసి వాటి చివర్లు అడ్డ గీతతో కలిపి, మధ్య గీతకి కిందుగా అడ్డగీత కింద ఒక చిన్న నిలువు గీత గీసి చూపించి ”ఇదేంటి సుబ్బూ” అడిగా! ”ఎంకన్నబాబూ” అని అరిచాడు. అందరూ ఒక సారి ఉలిక్కి పడ్డారు. ”మనం ఇంజనీర్లం కాబోతున్నాం ఇటువంటి మూఢనమ్మకాలుండకూడదు. ఒక మాట చెప్పండి 111 ప్రైమ్ నంబరా” అడిగా! ఒకరి ముఖాలొకరు చూసుకున్నారు. ప్రైమ్ నంబర్ గురించి తెలియదనమాట అనుకుని, ప్రైమ్ నంబరేంటో వివరించా. ఒకడు కొంచం నోరు తెరిచి 111 ప్రైమ్ నంబర్ లాగే కనపడుతోంది అన్నాడు.  ”కాదు బాబూ అలా కనపడుతుందిగాని ఇది ప్రైమ్ నంబర్ కాదు మూడుతో భాగింపబడుతుంది చూడ”న్నా! ”మరెందుకు చెప్పినట్టని” నిలదీసాడు.”111 is not a prime number but consists of smallest and the first prime number” ”ఈ నూట పదకొందు సంఖ్యను, సంఖ్యలో ఉన్న అంకెలమొత్తంతో భాగించు, ఏమొచ్చింది? 37 కదా అది నా లక్కీ నంబరు, ఎందుకంటే నేను చదువు ఆ వయసులో మొదలుపెట్టాను. మరో చిత్రం కూడా చూస్తావా? అలాగే ఒకే అంకెలు గలిగిన మూడు అంకెల సంఖ్యను వాటి అంకెల మొత్తంతో భాగించు 37 మాత్రమే వస్తుంది,చూసుకో” అన్నా! గబగబా కాగితాలుచ్చుకుని సరి చూసుకుని ఏంటిదీ అన్నారు. నవ్వేసి ఊరుకున్నా!

పైనగాని 222 నెంబర్ రూం ఖాళీ ఉందేమో చూడమంటే ఖాళీ లేదన్నాడు కేర్ టేకర్.

If Room number 222 is available I prefer room 222 than 111. The reason is

2 is the smallest even number and the only even number to be a prime number.

ముందు ఆ నెంబర్ కాదనుకున్నవారు తరవాత ఆ నెంబర్ గది వారి చేయి దాటిపోయిందని ఎందుకు బాధపడినట్టు? తెలియనితనం కదూ!

కొసమెరుపు:- సామానుచ్చుకుని మా రూం కి వెళుతున్నాం, వెనకనుంచొకడు ”దొంగముండా కొడుకు మంచి నెంబర్ రూం కొట్టేసేడు” అన్నాడు. మరొకడు ”మనమెవరం వద్దంటే కదా అతను తీసుకున్నాడు, ఇప్పుడు చెప్పేడు, ఆ నెంబరు గురించి, మనకా తెలివి లేకపోయిందని బాధ పడుగాని అతన్ని తిట్టుకుని ఉపయోగమేంటీ?” అన్నాడు. అదిగో అలా ఒక అసూయా సంఘం, ఒక అభిమాన సంఘం ఏర్పడిపోయాయా క్షణంలోనే

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-చూసి రమ్మంటే……………

చూసి రమ్మంటే……………

https://kastephale.wordpress.com/2018/12/24

https://kastephale.wordpress.com/2018/12/26/

బ్రహ్మాస్త్రానికి కట్టుబడిన హనుమను తాళ్ళతో బంధించి రావణ సభలో ప్రవేశపెట్టారు.

రావణుని మాట ప్రకారం ప్రహస్తుడు హనుమతో
”నువ్వేం భయపడకు, నిజం చెప్పు. నిన్నెవరు పంపేరు? దేవేంద్రుడా,యముడా? కుబేరుడా?వరుణుడా? లేక విష్ణువే స్వయంగా పంపేడా? చూడ్డానికి కోతిలా ఉన్నావుగాని నీవెవరు? ఇంతటి వీరత్వం వానరులలో ఉండదు. నిజం చెప్పు ఇప్పుడే నిన్ను విడుదల చేస్తాము. అబద్ధం చెప్పేవో నీ ప్రాణం దక్కదు” అని ముగించాడు.

విన్న హనుమ ”మీరు చెప్పినవారెవరిచేతా నేను పంపబడలేదు, నేను వానర జాతివాడిని, నా పేరు హనుమ. మహరాజు సుగ్రీవుడు పంపగా వచ్చిన దూతను, తమ కుశలం అడిగినట్టు చెప్పమన్నారు, మా రాజు” అని చెప్పి రాముని విషయం, సీతమాట చెప్పి , ”మీ లంకలో సీతమ్మను చూశాను, ఆమెను రామునికి అప్పగించడం మంచిదని సుగ్రీవుని మాట, అది మీకు మంచిది. దుర్లభమైన నీ దర్శనం కోసం వనం చెరచాను, నా స్వరక్షణకోసం నాతో యుద్ధం చేసినవారిని చంపేను,” అని ముగించాడు. విన్న రావణుడు అగ్గిమీద గుగ్గిలంలా మండి పడ్డాడు. ఈ కోతికి మరణ దండన విధించమని చెప్పారు. అది విన్న విభీషణుడు, మహరాజా దూతను చంపకూడదని తమకు తెలియనిది కాదు, ఈ దూతను చంపితే ఇక్కడ జరిగినదేమీ అక్కడ తెలియదు, వారా యుద్ధానికి రాలేరు, వార్త తెలిసినా సముద్రం దాటి రాగలవారు ఉన్నట్టు లేదు. ఇక్కడివార్త తెలిసి ఏమీ చేయలేక కృంగి,కృశించిపోతారు. మీ యుద్ధ కాంక్ష తీరదు. ఇతను ఘోరమైన నేరం చేసినవాడే! దూతకి విధింపబడిన శిక్ష వేయడం మంచిదనడంతో కోతులకు తోకంటే మహా ప్రీతి, అందుచేత తోక తగలపెట్టమని ఆజ్ఞ ఇచ్చాడు. హనుమతోకకు నూనె గుడ్డలు చుట్టి అంటించి వీధి వీధి తిప్పుతూ,ఊరేగించారు. హనుమ కట్టుబడిపోయినట్లు ఉండి, చెప్పులతో కొడుతున్నా, ఊరేగింపులో పాల్గొన్నారు. రాత్రి వేళ లంక పూర్తిగా చూడలేకపోయాను, ఆ కొరవ వీరిప్పుడు తీరుస్తున్నారనుకున్నాడు.

కొంత సేపు తరవాత ఒక్క సారిగా శరీరం పెంచారు, కట్లు తెగిపోయాయి, వెంఠనే శరీరం తగ్గించారు, కట్లు ఊడిపోయాయి, కోట సింహద్వారం మీదకి ఎగిరితే ఒక ఇనుప ఆయుధం కనపడింది, దాన్ని చేతబట్టి భటులను చంపేరు. వచ్చిన పనిలో సీతను చూడడం అయింది, వీరి బలంలో కొంతమందిని పరిమార్చడం అయింది, రావణుని చెప్పవలసిన మాట చెప్పడమూ ఐంది. లంక ఆనుపానులు చూడడమూ అయింది, ఇంక మిగిలినది వీరికి మరికొంత నష్టం చేకూర్చడం అనుకున్నారు. ప్రహస్తుని ఇల్లు కనబడింది, తోకనున్న నిప్పుతో ముందుగా దానికి నిప్పు పెట్టేరు. ఆ తరవాత ఒక్కొకటీ ప్రముఖుల ఇళ్ళకి నిప్పు పెట్టడం అయింది. లంక అంటుకుంది. అప్పటివరకు వినోదం చూస్తున్న ప్రజలు, మేడలమీదనుంచి, ఉన్నవాళ్ళు ఉన్నట్టు దూకేరు, మంటలనుంచి రక్షించుకోడానికి. ఇలా లంకా దహనం జరిగింది. తోకను సముద్రంలో ముంచి చల్లార్చుకున్నారు. సీతమ్మ ఎలా ఉందో అని భయపడ్డారు, సీతమ్మను మళ్ళీ చూసి ఆమె కుశలం అడిగి,తన కుశలం చెప్పి లంకనుంచి వెళిపోయారు.

సేవకులు మూడురకాలు. నాటినుంచి నేటికీ వీరి సంఖ్య పెరగలేదు. మొదటివారు, చెప్పినపని సవ్యంగా చేసుకురాలేనివారు. రెండు, చెప్పినపని చెప్పినట్లు తు,చ తప్పక చేసుకొచ్చేవారు. మూడు, చెప్పిన పనితోబాటు దానికి సంబధించిన ఇతరపనులూ చక్కబెట్టుకొచ్చేవారు. పని స్వయంగా చేసుకురాలేనివాడిని ముందెందుకు చెప్పేరు? చివరివారి గురించి మొదటగా చెబితే మిగిలినవారూ ఉంటారని తెలియకపోవచ్చని.

హనుమ ప్రతి విషయంలో నూ సంయమనం తప్పలేదు, తనకి అవమానం జరుగుతున్నా! జరిగిన ప్రతి కార్యాన్నీ తనకో అవకాశంగా మలచుకుని రాక్షసులకు, లంకకు తీరని నష్టమే కలగజేశారు. సంయమనం కోల్పోకుండా హనుమ చేసిన పనులు శ్లాఘనీయం.

హనుమకు అసలు చెప్పినమాట దక్షణ దిక్కుగాపోయి సీత జాడ కనుక్కుని వచ్చి చెప్పండి అన్నదే. మరి హనుమచేసినది?సీతను చూశాడు. అక్కడితో చెప్పిన పనైపోయింది, ఆతరవాత దౌత్యం నెరవేర్చాడు, వైరులకు నష్టమూ కలగజేశాడు. అదీ చూసిరమ్మంటే కాల్చిరావడం కత.

ఈ నానుడిని కూడా విపరీతార్ధంలోనే చెబుతున్నారు,నేటి కాలంలో. ఈ ఆవృత్తిలో చివరిగా ఒక నానుడి ఉంది అదేంటో చెప్పండి?

శర్మ కాలక్షేపంకబుర్లు-ఒక కొడుకు కొడుకుకాదు, ఒక కన్ను కన్నుకాదు..

ఒక కొడుకు కొడుకుకాదు, ఒక కన్ను కన్నుకాదు..

ఒక కొడుకు కొడుకుకాదు,ఒక కన్ను కన్నుకాదు అనే నానుడి చెబుతుంటారు. ఎక్కడిదిదీ? దీని కతేంటీ? చూస్తే భారతం దగ్గర తేల్చింది. చూదాం నడవండి…

శంతనుడు కురువంశపురాజు, గంగాదేవిని వివాహం చేసుకున్నాడు. వివాహ సమయంలో గంగ ఒక షరతు పెట్టింది. తనమాటకు ఎదురు చెప్పనంతకాలం కాపురం చేస్తాననీ, ఎదురు చెబితే విడిచి వెళిపోతాననీ. అందుకు ఒప్పుకున్నాడు శంతనుడు. పెళ్ళయింది, ఒక బిడ్డ పుట్టేడు. బిడ్డని తీసుకెళ్ళి నీళ్ళలో పారేసింది గంగ, ఓర్చుకున్నాడు బాధనిపించినా. అలా ఏడు సార్లు బిడ్డలను నీళ్ళలో పారేసింది. ఎనిమిదో సారి మళ్ళీ మగబిడ్డే పుట్టేడు. ఈ బిడ్డనూ నీళ్ళలో పారేస్తుంటే చూడలేక వద్దని వారించాడు. నేను చేసేపని వద్దని నా మాటకు ఎదురు చెప్పావు గనక నిన్ను వదిలేసి వెళుతున్నాను. ఈ బిడ్డని తీసుకెళుతున్నాను. పెంచి పెద్ద చేసి విద్యాబుద్ధులు నేర్పి నీకు అప్పజెపుతానని తీసుకుపోయింది.

తీసుకెళ్ళిన కుర్రవాడిని పెంచి విద్యాబుద్ధులు చెప్పించి, తీసుకొచ్చి శంతనునికి అప్పజెప్పి వెళ్ళింది,గంగ. కొడుకుకి యువరాజ పట్టాభిషేకం చేసి నాలుగు సంవత్సరాలు కాలం గడిపాడు శంతనుడు.

ఒక రోజు యమునా నదీ తీరానికి వేటకి వెళ్ళేడు. అక్కడ అపూర్వ సుగంధాన్ని ఆఘ్రాణించాడు. దాన్ని పట్టుకునిపోయి, ఒక కన్నెపిల్లని చూశాడు.
ఎవరునువ్వు? వివరాలడిగాడు.

ఆమె, తాను దాశరాజు కుమార్తె సత్యవతినని చెప్పింది.

మనం పెళ్ళిచేసుకుందామా అడిగాడు శంతనుడు.

మా నాన్నకి ఇష్టమైతే నాకూ ఇష్టమేనంది సత్యవతి.

దాశరాజు దగ్గరకెళ్ళిన శంతనుడు నీకుమార్తెను నేను వివాహం చేసుకోవాలనుకుంటున్నానని చెప్పేడు.

అందుకు దాశరాజు, నీలాటివాడికి పిల్లనివ్వడానికి నాకూ ఒప్పుదలేకాని ఒక షరతూ అన్నాడు.

ఇవ్వగలదైతే అభ్యంతరం లేదు, భరోసా ఇచ్చాడు శంతనుడు

నా కుమార్తెకు కలిగే సంతానానికి నీ తరవాత రాజ్యాధికారం ఇచ్చేటట్టైతే పెళ్ళి ఖాయం.

విన్న శంతనుడికి పచ్చి వెలక్కాయ గొంతులో పడినట్టయి తిరిగిపోయాడు, కోటకి పోయి ముసుగుదన్ని పడుకున్నాడు, రాజ్య వ్యవహారాలు చూడక. ఇది చూసిన శంతనుని కుమారుడు దేవవ్రతుడు తండ్రి దగ్గరకుపోయి ”ఇబ్బందులేమీ లేవు, సమస్యలూ లేవు, ఎందుకిలా అనాసక్తం గా ఉన్నారని అడిగాడు.

చాలా సేపు మౌనంగా ఉన్న శంతనుడు

వినవయ్య యేకపుత్రుడు,ననపత్యుడు నొక్కరూప యని ధర్మువులన్
విని నీకు దోడు పుత్రుల ననఘా పదయంగ నిష్ట మయినది నాకున్..భా…ఆది.ప…ఆశ్వా..౪….౧౭౯

ఒక్క కొడుకుంటే బిడ్డలు లేనివానితోనే సమానం. నీకు కొంతమంది తమ్ములను కనాలని కోరికగా ఉంది.

నీ వస్త్ర శస్త్ర విద్యాకోవిడుడవు రణములందు క్రూరుడవరివి
ద్రావణసాహసికుండవు,గావున నీయునికి నమ్మగా నోప నెడన్……౧౮౧

నువ్వా అస్త్ర శస్త్రానిపుణుడవు, యుద్ధంలో క్రూరుడవు,వైరులపట్ల సాహసికుడవు, ఏమో ఏరోజెలా ఉంటుందో! నీ ఉనికి నమ్మేదిగా లేదు, తన ఉద్దేశం చెప్పేసేడు, శంతనుడు.

దేవవ్రతుడు అంతఃపురజనాలని,మంత్రులను వాకబు చేస్తే తేలినదేమంటే, శంతనుడు దాశరాజపుత్రి సత్యవతిని వివాహం చేసుకోవాలనుకుంటున్నాడని. వెంటనే దాశరాజుదగ్గరకుపోయి, తన తండ్రి సత్యవతీ దేవిని వివాహం చేసుకోవాలనుకుంటున్నాడనే కోరిక చెప్పి, వివాహం చేయమన్నాడు.

దానికి దాశరాజు, వివాహానికి నాకేం అభ్యంతరంలేదుగాని ఒక షరతు, నీ తండ్రి తరవాత రాజ్యం నా కూతురు బిడ్డలకి వచ్చేలా ఐతే పెళ్ళి ఖాయం.

విషయం విన్న దేవవ్రతుడు, నా తండ్రి తరవాత రాజ్యం నాదే గనక నాకు రాజ్యం అక్కరలేదని చెప్పెసేడు.

నువ్వు సత్య సంధుడివే కాని నీ తరవాత నీ పుత్రులు రాజ్యం కోసం తగువు పెట్టరని నమ్మకమేంటని సంశయం వెలిబుచ్చాడు.

నాకు రాజ్యం అక్కరలేదు, నాకు పెళ్ళి ఐనపుడు కదా బిడ్డల సమస్య, అందుచేత నేను పెళ్ళే చేసుకోనని ప్రతిజ్ఞ చేశాడు.

దాంతో శంతన సత్యవతీ దేవిల వివాహం అయింది.
తండ్రికి పెళ్ళి చెయ్యడం కోసం తాను పెళ్ళి చేసుకోననే భీషణమైన ప్రతిజ్ఞ చేసినవాడు గనక దేవవ్రతుడు ఆ తరవాతనుంచి భీష్ముడయ్యాడు.

ఒక్క కొడుకు కొడుకుగాడన్న నానుడి ఎక్కడా అని కదా సందేహం. భీష్ముడు తండ్రి నిరాసక్తతకు కారణం అడిగినపుడు చెప్పిన మాటేంటీ? ఒక్క కొడుకు కొడుకుకాదు అందుకు నీకు తమ్ముళ్ళని కనాలని ఉందని చెప్పేడు చూశారా? అది కాలక్రమేణా ఒక్కకొడుకుగాదు,గానూ, ఒకటే కన్నుంటే, ఏ ప్రమాదంలోనైనా అదిపోతే పూర్తిగుడ్డివారవుతారు కదా! అందుకు ఈ రెండిటిని కలిపి ఇలా చెప్పేరనమాట.ఒకకన్ను కన్నుగాదనే నానుడిగా……..ప్రజలలో ఉండిపోయింది.